ਲੋਕੋਕਤਿ, ਲੋਕੋਕਤੀ, ਲੋਕੋਕ੍ਤਿ, ਲੋਕੋਕਤਿ, ਲੋਕੋਕਤੀ, ਲੋਕੋਕਤਿ

lokokati, lokokatī, lokokti, lokokati, lokokatī, lokokatiलोकोकति, लोकोकती, लोकोक्ति, लोकोकति, लोकोकती, लोकोकति


ਸੰਗ੍ਯਾ- ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਉਕਤਿ (ਕਹਾਵਤ). ੨. ਇੱਕ ਅਰਥਾਲੰਕਾਰ. ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮੂੰਹ ਚੜ੍ਹੀ ਅਖਾਉਤ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਮੁਨਾਸਿਬ ਮੌਕੇ ਪੁਰ ਕਹਿਣਾ, "ਲੋਕੋਕ੍ਤਿ" ਹੈ.#ਕਹਿਨਾਵਤ ਜੋ ਲੋਕ ਕੀ ਲੋਕੋਕ੍ਤਿ ਸੋ ਜਾਨ."#(ਸ਼ਿਵਰਾਜ ਭੂਸਣ)#ਉਦਾਹਰਣ-#੧. ਮੰਨੇ ਕੀ ਗਤਿ ਕਹੀ ਨ ਜਾਇ. (ਜਪੁ)#੨. ਆਪੇ ਬੀਜਿ ਆਪਿ ਹੀ ਖਾਹੁ. (ਜਪੁ)#੩. ਮਨਿ ਜੀਤੈ ਜਗੁ ਜੀਤੁ. (ਜਪੁ)#੪. ਜਿਤੁ ਬੋਲਿਐ ਪਤਿ ਪਾਈਐ,#ਸੋ ਬੋਲਿਆ ਪਰਵਾਣੁ. (ਸ੍ਰੀ ਮਃ ੧)#੫. ਨਾਵ ਜਿਨਾ ਸੁਲਤਾਨ ਖਾਨ ਹੋਦੇ ਡਿਠੇ ਖੇਹ.#(ਸ੍ਰੀ ਮਃ ੧)#੬. ਬਿਨੁ ਪਉੜੀ ਗੜਿ ਕਿਉ ਚੜਉ? (ਸ੍ਰੀ ਮਃ ੧)#੭. ਨਿਤ ਨ ਪੇਈਆ ਹੋਇ. (ਸ੍ਰੀ ਮਃ ੧)#੮. ਫਾਹੀ ਸੁਰਤਿ, ਮਲੂਕੀ ਵੇਸ! (ਸ੍ਰੀ ਮਃ ੧)#੯. ਕਰਣੀ ਬਾਝਹੁ ਘਟੇ ਘਟਿ. (ਸ੍ਰੀ ਮਃ ੧)#੧੦. ਮਨਮੁਖ ਅੰਧੁ ਨ ਚੇਤਹੀ,#ਡੂਬਿ ਮੂਏ ਬਿਨੁ ਪਾਣੀ." (ਸ੍ਰੀ ਮਃ ੩)#੧੧. ਸੁੰਵੇ ਘਰ ਕਾ ਪਾਹੁਣਾ ਜਿਉ ਆਇਆ#ਤਿਉ ਜਾਇ ਜੀਉ. (ਸ੍ਰੀ ਮਃ ੩)#੧੨. ਮਿਠਾ ਕਰਿਕੈ ਖਾਇਆ, ਕਉੜਾ ਉਪਜਿਆ ਸਾਦੁ. (ਸ੍ਰੀ ਮਃ ੫#੧੩. ਭੁਲਣ ਅੰਦਰਿ ਸਭੁਕੋ. (ਸ੍ਰੀ ਅਃ ਮਃ ੧)#੧੪. ਜਿਸ ਸਿਉ ਰਾਤਾ ਜੈਸੋ ਹੋਵੈ. (ਸ੍ਰੀ ਅਃ ਮਃ ੩)#੧੫. ਠੋਕਿ ਬਜਾਇ ਸਭ ਡਿਠੀਆ. (ਸ੍ਰੀ ਮਃ ੫. ਪੈਪਾਇ)#੧੬. ਵਰਮੀ ਮਾਰੀ ਸਾਪੁ ਨ ਮਰਈ. (ਆਸਾ ਮਃ ੫)#੧੭. ਨਦੀਆ ਵਾਹਿ ਵਿਛੁੰਨੀਆ ਮੇਲਾ ਸੰਜੋਗੀ. (ਆਸਾ ਛੰਤ ਮਃ ੧)#੧੮. ਤਤੀ ਵਾਉ ਨ ਲਗਈ ਜਿਨਿ ਮਨਿ ਵੁਠਾ ਆਇ. (ਮਾਝ ਅਃ ਮਃ ੫)#੧੯. ਸਚੈਮਾਰਗਿ ਚਲਦਿਆ ਉਸਤਤਿ ਕਰੈ ਜਹਾਨੁ. (ਮਾਝ ਬਾਰਹਮਾਹਾ)#੨੦. ਅੰਤਰਿ ਬਹਿਕੈ ਕਰਮ ਕਮਾਵੈ#ਸੋ ਚਹੁ ਕੁੰਡੀਜਾਣੀਅਹਿ. (ਮਃ ੨. ਵਾਰ ਮਾਝ)#੨੧. ਜਿਥੈ ਬੋਲਣਿ ਹਾਰੀਐ, ਤਿਥੈ ਚੰਗੀ ਚੁਪ. (ਮਃ ੧. ਵਾਰ ਮਾਝ)#੨੨. ਸਰ ਕਿ ਸਨਮੁਖ ਰਨ ਤੇ ਡਰਪੈ,#ਸਤੀ ਕਿ ਸਾਂਚੈ ਭਾਂਡੇ? (ਗਉ ਕਬੀਰ)#੨੩. ਅਬ ਤਉ ਜਰੇ ਮਰੇ ਸਿਧਿ ਪਾਈਐ#ਲੀਨੋ ਹਾਥਿ ਸਿਧਉਰਾ. (ਗਉ ਕਬੀਰ)#੨੪. ਜਿਨ ਪਟ ਅੰਦਰਿ ਬਾਹਰਿ ਗੁਦੜੁ,#ਤੇ ਭਲੇ ਸੰਸਾਰਿ. (ਵਾਰ ਆਸਾ)#੨੫. ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਲੈ ਲੈ ਨੀਮ ਸਿੰਚਾਈ। ਕਹਤ ਕਬੀਰ#ਉਆ ਕੋ ਸਹਜੁ ਨ ਜਾਈ ॥ (ਆਸਾ)#੨੬. ਐਸੇ ਸੰਤ ਨ ਮੋ ਕਉ ਭਾਵਹਿ।#ਡਾਲਾ ਸਿਉ ਪੇਡਾ ਗਟਕਾਵਹਿ. (ਆਸਾ ਕਬੀਰ)#੨੭. ਗੰਢੇਦਿਆ ਛਿਅ ਮਾਹ, ਤੁੜੰਦਿਆ ਹਿਕ ਖਿਨੋ. (ਆਸਾ ਫਰੀਦ)#੨੮. ਜਿਥੈ ਜਾਇ ਬਹੀਐ ਭਲਾ ਕਹੀਐ. (ਵਡ ਛੰਤ ਮਃ ੧)#੨੯. ਮੰਦਾ ਕਿਸੇ ਨ ਆਖ ਝਗੜਾ ਪਾਵਣਾ. (ਵਡ ਛੰਤ ਮਃ ੧)#੩੦. ਸਾਈ ਵਸਤੁ ਪਰਾਪਤ ਹੋਈ,#ਜਿਸ ਸੇਤੀ ਮਨੁ ਲਾਇਆ. (ਸੂਹੀ ਛੰਤ ਮਃ ੧)#੩੧. ਅੰਜਨ ਤੈਸਾ ਅੰਜੀਐ, ਜੈਸਾ ਪਿਰਿ ਭਾਵੈ. (ਸੂਹੀ ਛੰਤ ਮਃ ੧)#੩੨. ਅੰਧਾ ਆਗੂ ਜੇ ਥੀਐ, ਕਿਉ ਪਾਧਰੁ ਜਾਣੈ? (ਸੂਹੀ ਛੰਤ ਮਃ ੧)#੩੩. ਕਹਿ ਕਬੀਰ ਛੂਛਾ ਘਟ ਬੋਲੈ।#ਭਰਿਆ ਹੋਇ ਸੁ ਕਬਹੁ ਨ ਡੋਲੈ (ਗੌਡ)#੩੪. ਤ੍ਰਿਣ ਓਲੇ ਲਾਖ ਛਪਾਇਆ. (ਰਾਮ ਮਃ ੪)#੩੫. ਐਸਾ ਕੰਮ ਮੂਲੇ ਨ ਕੀਚੈ,#ਜਿਤੁ ਅੰਤਿ ਪਛੋਤਾਈਐ. (ਅਨੰਦੁ)#੩੬. ਅੰਜਨ ਦੇਇ ਸਭੈਕੋਈ,#ਟੁਕੁ ਚਾਹਨ ਮਾਹਿ ਬਿਡਾਨ. (ਮਾਰੂ ਕਬੀਰ)#੩੭. ਜਬ ਨਾਚੀ ਤਬ ਘੂਘਟੁ ਕੈਸਾ? (ਤੁਖਾ ਛੰਤ ਮਃ ੧)#੩੮. ਬਿਨ ਬੇੜੀ ਪਾਰਿ ਨ ਅੰਬੜੈ. (ਤੁਖਾ ਛੰਤ ਮਃ ੧)#੩੯. ਚਾਰਿ ਦਿਨ ਅਪਨੀ ਨਉਬਤਿ ਚਲੇ ਬਜਾਇ. (ਕੇਦਾ ਕਬੀਰ)#੪੦. ਡੂਬਿ ਮੂਏ ਬਿਨ ਪਾਨੀ. (ਭੈਰ ਮਃ ੧)#੪੧. ਖਿਨ ਤੋਲਾ ਖਿਨ ਮਾਸਾ. (ਬਸੰ ਮਃ ੧)#੪੨. ਬਲਦੀ ਅੰਦਰਿ ਤੇਲੁ ਦੁਬਿਧਾ ਘਤਿਆ. (ਮਃ ੧. ਵਾਰ ਮਲਾ)#੪੩. ਆਪਨੜੇ ਗਿਰੀਵਾਨ ਮਹਿ ਸਿਰ ਨੀਵਾਂ ਕਰਿ ਦੇਖ. (ਸ. ਫਰੀਦ)#੪੪. ਪਾਇ ਕੁਹਾੜਾ ਮਾਰਿਆ ਗਾਫਲ ਅਪਨੈ ਹਾਥਿ. (ਸ. ਕਬੀਰ)#੪੫. ਨਉਬਤਿ ਆਪਨੀ ਦਿਨ ਦਸ ਲੇਹੁ ਬਜਾਇ. (ਸ. ਕਬੀਰ)#੪੬. ਰਾਸਿ ਬਿਰਾਨੀ ਰਾਖਤੇ ਖਾਇਆ ਘਰ ਕਾ ਖੇਤ. (ਸ. ਕਬੀਰ)#੪੭. ਬਾਸਨੁ ਕਾਰੋ ਪਰਸੀਐ, ਤਉ ਕਛੁ ਲਾਗੈ ਦਾਗੁ. (ਸ. ਕਬੀਰ)#੪੮. ਲਾਗੀ ਮੰਦਿਰ ਦੁਆਰ ਤੇ ਅਬ ਕਿਆ ਕਾਢਿਆ ਜਾਇ? (ਸ. ਕਬੀਰ)#੪੯. ਹਾਥ ਦੀਪੁ ਕੂਏ ਪਰੈ. (ਸ. ਕਬੀਰ)#੫੦. ਕਾਚੀ ਸਰਸਉ ਪੇਲਿਕੈ ਨਾ ਖਲਿ ਭਈ ਨ ਤੇਲੁ. (ਸ. ਕਬੀਰ)#੫੧. ਕਿਚਰੁ ਝਤਿ ਲੰਘਾਈਐ ਛਪਰਿ ਤੁਟੈ ਮੇਹੁ? (ਸ. ਫਰੀਦ)#੫੨. ਕਚੈ ਭਾਂਡੈ ਰਖੀਐ ਕਿਚਰ ਤਾਈਂ ਨੀਰ? (ਸ. ਫਰੀਦ)#੫੩. ਨੀਵਾ ਜਿਣੈ, ਉਚੇਰਾ ਹਾਰੈ. (ਭਾਗੁ)#੫੪. ਕੁੱਤਾ ਰਾਜ ਬਹਾਲੀਐ ਫਿਰ ਚੱਕੀ ਚੱਟੈ. (ਭਾਗੁ)਼#੫੫. ਅੰਧਾ ਆਗੂ ਜੇ ਥੀਐ ਸਭ ਸਾਥ ਮੁਹਾਵੈ. (ਭਾਗੁ)#੫੬. ਸਭਨਾ ਦੇ ਸਿਰ ਗੁੰਦੀਅਨ ਗੰਜੀ ਗੁਰੜਾਵੈ. (ਭਾਗੁ)#੫੭. ਜਾਨ ਸੁਜਾਨ ਮੈ ਪ੍ਰੀਤਿ ਕਰੀ#ਸਹਿਕੈ ਜਗ ਕੀ ਬਹੁ ਭਾਂਤਿ ਹਁਸਾਈ,#ਤ੍ਯੋਂ "ਹਰਿਚੰਦ" ਜੁ ਜੋ ਜੋ ਕਹ੍ਯੋ#ਸੁ ਕਰ੍ਯੋ ਚੁਪ ਹ਼ੈਕਰ ਕੋਟਿ ਉਪਾਈ,#ਸੋਉ ਨਹੀਂ ਨਿਬਹੀ ਉਨ ਸੋਂ#ਅਰੁ ਤੋਰਤ ਬਾਰ ਕਛੂ ਨਹਿ ਲਾਈ,#ਸਾਚੀ ਭਈ ਕਹਨਾਵਤ ਯਾ ਅਰਿ!#ਊਚੀ ਦੁਕਾਨ ਕੀ ਫੀਕੀ ਮਿਠਾਈ.


संग्या- लोकां दी उकति (कहावत). २. इॱक अरथालंकार. लोकां दे मूंह चड़्ही अखाउत नूं किसे मुनासिब मौके पुर कहिणा, "लोकोक्ति" है.#कहिनावत जो लोक की लोकोक्ति सो जान."#(शिवराज भूसण)#उदाहरण-#१. मंने की गति कही न जाइ. (जपु)#२. आपे बीजि आपि ही खाहु. (जपु)#३. मनि जीतै जगु जीतु. (जपु)#४. जितु बोलिऐ पति पाईऐ,#सो बोलिआ परवाणु. (स्री मः १)#५. नाव जिना सुलतान खान होदे डिठे खेह.#(स्री मः १)#६. बिनु पउड़ी गड़ि किउ चड़उ? (स्री मः १)#७. नित न पेईआ होइ. (स्री मः १)#८. फाही सुरति, मलूकी वेस! (स्री मः १)#९. करणी बाझहु घटे घटि. (स्री मः १)#१०. मनमुख अंधु न चेतही,#डूबि मूए बिनु पाणी." (स्री मः ३)#११. सुंवे घर का पाहुणा जिउ आइआ#तिउ जाइ जीउ. (स्री मः ३)#१२. मिठाकरिकै खाइआ, कउड़ा उपजिआ सादु. (स्री मः ५#१३. भुलण अंदरि सभुको. (स्री अः मः १)#१४. जिस सिउ राता जैसो होवै. (स्री अः मः ३)#१५. ठोकि बजाइ सभ डिठीआ. (स्री मः ५. पैपाइ)#१६. वरमी मारी सापु न मरई. (आसा मः ५)#१७. नदीआ वाहि विछुंनीआ मेला संजोगी. (आसा छंत मः १)#१८. तती वाउ न लगई जिनि मनि वुठा आइ. (माझ अः मः ५)#१९. सचैमारगि चलदिआ उसतति करै जहानु. (माझ बारहमाहा)#२०. अंतरि बहिकै करम कमावै#सो चहु कुंडीजाणीअहि. (मः २. वार माझ)#२१. जिथै बोलणि हारीऐ, तिथै चंगी चुप. (मः १. वार माझ)#२२. सर कि सनमुख रन ते डरपै,#सती कि सांचै भांडे? (गउ कबीर)#२३. अब तउ जरे मरे सिधि पाईऐ#लीनो हाथि सिधउरा. (गउ कबीर)#२४. जिन पट अंदरि बाहरि गुदड़ु,#ते भले संसारि. (वार आसा)#२५. अंम्रितु लै लै नीम सिंचाई। कहत कबीर#उआ को सहजु न जाई ॥ (आसा)#२६. ऐसे संत न मो कउ भावहि।#डाला सिउ पेडा गटकावहि. (आसा कबीर)#२७. गंढेदिआ छिअ माह, तुड़ंदिआ हिक खिनो. (आसा फरीद)#२८. जिथै जाइ बहीऐ भला कहीऐ. (वड छंत मः १)#२९. मंदा किसे न आख झगड़ा पावणा. (वड छंत मः १)#३०. साई वसतु परापत होई,#जिस सेती मनु लाइआ. (सूही छंत मः १)#३१. अंजन तैसा अंजीऐ, जैसा पिरि भावै. (सूही छंत मः १)#३२. अंधाआगू जे थीऐ, किउ पाधरु जाणै? (सूही छंत मः १)#३३. कहि कबीर छूछा घट बोलै।#भरिआ होइ सु कबहु न डोलै (गौड)#३४. त्रिण ओले लाख छपाइआ. (राम मः ४)#३५. ऐसा कंम मूले न कीचै,#जितु अंति पछोताईऐ. (अनंदु)#३६. अंजन देइ सभैकोई,#टुकु चाहन माहि बिडान. (मारू कबीर)#३७. जब नाची तब घूघटु कैसा? (तुखा छंत मः १)#३८. बिन बेड़ी पारि न अंबड़ै. (तुखा छंत मः १)#३९. चारि दिन अपनी नउबति चले बजाइ. (केदा कबीर)#४०. डूबि मूए बिन पानी. (भैर मः १)#४१. खिन तोला खिन मासा. (बसं मः १)#४२. बलदी अंदरि तेलु दुबिधा घतिआ. (मः १. वार मला)#४३. आपनड़े गिरीवान महि सिर नीवां करि देख. (स. फरीद)#४४. पाइ कुहाड़ा मारिआ गाफल अपनै हाथि. (स. कबीर)#४५. नउबति आपनी दिन दस लेहु बजाइ. (स. कबीर)#४६. रासि बिरानी राखते खाइआ घर का खेत. (स. कबीर)#४७. बासनु कारो परसीऐ, तउ कछु लागै दागु. (स. कबीर)#४८. लागी मंदिर दुआर ते अब किआ काढिआ जाइ? (स. कबीर)#४९. हाथ दीपु कूए परै. (स. कबीर)#५०. काची सरसउ पेलिकै ना खलि भई न तेलु. (स. कबीर)#५१. किचरु झति लंघाईऐ छपरि तुटै मेहु? (स. फरीद)#५२. कचै भांडै रखीऐ किचर ताईं नीर? (स. फरीद)#५३. नीवा जिणै, उचेरा हारै. (भागु)#५४. कुॱता राज बहालीऐ फिर चॱकीचॱटै. (भागु)़#५५. अंधा आगू जे थीऐ सभ साथ मुहावै. (भागु)#५६. सभना दे सिर गुंदीअन गंजी गुरड़ावै. (भागु)#५७. जान सुजान मै प्रीति करी#सहिकै जग की बहु भांति हँसाई,#त्यों "हरिचंद" जु जो जो कह्यो#सु कर्यो चुप ह़ैकर कोटि उपाई,#सोउ नहीं निबही उन सों#अरु तोरत बार कछू नहि लाई,#साची भई कहनावत या अरि!#ऊची दुकान की फीकी मिठाई.