ਬਵਾਸੀਰ

bavāsīraबवासीर

ਅ਼. [بواسیر] ਸੰ. अर्श- ਅਰ੍‍ਸ਼ Piles. ਇਸ ਨੂੰ ਮਵੇਸੀ (ਗੁਦਾ ਦੇ ਮਹੁਕੇ) ਭੀ ਆਖਦੇ ਹਨ. ਇਸ ਰੋਗ ਦੇ ਮੁੱਖ ਕਾਰਣ ਹਨ- ਸੁਚੇਤੇ ਦੀ ਹਾਜਤ ਰੋਕਣੀ, ਗੰਦੇ ਥਾਂ ਬੈਠਕੇ ਮਲ ਤਿਆਗਣੀ, ਬਹੁਤ ਬੈਠਕ (ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਜ਼ਮੀਨ ਉੱਤੇ) ਕਰਨੀ, ਬਹੁਤ ਖਾਣਾ, ਕਸਰਤ ਨਾ ਕਰਨੀ, ਗਰਮਖ਼ੁਸ਼ਕ ਚੀਜਾਂ ਖਾਣੀਆਂ, ਬਾਰ ਬਾਰ ਜੁਲਾਬ ਲੈਣਾ, ਮਾਤਾ ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਬਵਾਸੀਰ ਹੋਣੀ ਆਦਿਕ.#ਬਵਾਸੀਰ ਦੇ ਮੁੱਖ ਦੋ ਭੇਦ ਹਨ ਬਾਦੀ ਅਤੇ ਖ਼ੂਨੀ. ਜੇ ਕੇਵਲ ਮਹੁਕੇ ਗੁਦਾ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਚੀਸਾਂ ਪੈਣ ਅਤੇ ਕਬਜ ਰਹੇ, ਤਦ ਬਾਦੀ ਬਵਾਸੀਰ ਹੈ, ਜੋ ਮਹੁਕਿਆਂ ਤੋਂ ਜਾਂ ਅੰਦਰੋਂ ਲਹੂ ਵਗਦਾ ਹੈ, ਤਦ ਖੂਨੀ ਹੈ.#ਇਸ ਰੋਗ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਤਮ ਉਪਾਉ ਹੈ ਕਿ ਸਿਆਣੇ ਡਾਕਟਰ ਤੋਂ ਮਹੁਕੇ ਕਟਵਾ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣ. ਸਾਧਾਰਣ ਇਲਾਜ ਇਹ ਹਨ-#(੧) ਰਸੌਂਤ, ਕਲਮੀਸ਼ੋਰਾ, ਨਿੰਮ ਦੀ ਨਮੋਲੀਆਂ ਦੀ ਗਿਰੂ, ਤਿੰਨਾਂ ਨੂੰ ਰਗੜਕੇ ਛੀ ਛੀ ਰੱਤੀ ਦੀਆਂ ਗੋਲੀਆਂ ਬਣਾਉਣੀਆਂ, ਦੋ ਗੋਲੀਆਂ ਬੇਹੇ ਜਲ ਨਾਲ ਰੋਜ ਅਮ੍ਰਿਤ ਵੇਲੇ ਖਾਣੀਆਂ.#(੨) ਹਰੜ ਦੀ ਛਿੱਲ ਗੁੜ ਮਿਲਾਕੇ ਖੱਟੀ ਲੱਸੀ ਨਾਲ ਸਵੇਰ ਵੇਲੇ ਨਿੱਤ ਖਾਣੀ.#(੩) ਮੀਚਕੇ (ਕਰੰਜੂਏ) ਦੇ ਬੀਜ ਦੀ ਗਿਰੂ ਗੁੜ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾਕੇ ਬੇਹੇ ਜਲ ਨਾਲ ਨਿੱਤ ਖਾਣੀ.#(੪) ਕੁਚਲਾ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਘਸਾਕੇ ਮਹੁਕਿਆਂ ਤੇ ਲੇਪ ਕਰਨਾ.#(੫) ਸੱਪ ਦੀ ਕੁੰਜ ਸਾੜਕੇ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੇ ਤੇਲ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾਕੇ ਲੇਪ ਕਰਨੀ.#(੬) ਡੇਮੂ (ਭਰਿੰਡਾਂ) ਦਾ ਪੁਰਾਣਾ ਖੱਖਰ ਲੈਕੇ ਉਸ ਦਾ ਧੂੰਆਂ ਮੁਹਕਿਆਂ ਨੂੰ ਦੇਣਾ.#(੭) ਮੱਸਿਆਂ ਨੂੰ ਮੁਸ਼ਕਕਪੂਰ ਦੀ ਧੂਪ ਦੇਣੀ.#(੮) ਮੀਚਕਾ, ਚਿਤ੍ਰਾ, ਸੇਂਧਾਲੂਣ, ਸੁੰਢ, ਇੰਦ੍ਰਜੌਂ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਚੂਰਣ ਕਰਕੇ ਗੋਕੀ ਲੱਸੀ ਨਾਲ ਨਿੱਤ ਛਿਕਣਾ.

अ़. [بواسیر] सं. अर्श- अर्‍श Piles. इस नूं मवेसी (गुदा दे महुके) भी आखदे हन. इस रोग दे मुॱख कारण हन- सुचेते दी हाजत रोकणी, गंदे थां बैठके मल तिआगणी, बहुत बैठक (खास करकेज़मीन उॱते) करनी, बहुत खाणा, कसरत ना करनी, गरमख़ुशक चीजां खाणीआं, बार बार जुलाब लैणा, माता पिता नूं बवासीर होणी आदिक.#बवासीर दे मुॱख दो भेद हन बादी अते ख़ूनी. जे केवल महुके गुदा विॱच होर चीसां पैण अते कबज रहे, तद बादी बवासीर है, जो महुकिआं तों जां अंदरों लहू वगदा है, तद खूनी है.#इस रोग दा सभ तों उॱतम उपाउ है कि सिआणे डाकटर तों महुके कटवा दिॱते जाण. साधारण इलाज इह हन-#(१) रसौंत, कलमीशोरा, निंम दी नमोलीआं दी गिरू, तिंनां नूं रगड़के छी छी रॱती दीआं गोलीआं बणाउणीआं, दो गोलीआं बेहे जल नाल रोज अम्रित वेले खाणीआं.#(२) हरड़ दी छिॱल गुड़ मिलाके खॱटी लॱसी नाल सवेर वेले निॱत खाणी.#(३) मीचके (करंजूए) दे बीज दी गिरू गुड़ विॱच मिलाके बेहे जल नाल निॱत खाणी.#(४) कुचला पाणी विॱच घसाके महुकिआं ते लेप करना.#(५) सॱप दी कुंज साड़के सर्हों दे तेल विॱच मिलाके लेप करनी.#(६) डेमू (भरिंडां) दा पुराणा खॱखर लैके उस दा धूंआं मुहकिआं नूं देणा.#(७) मॱसिआं नूं मुशककपूर दी धूप देणी.#(८) मीचका, चित्रा, सेंधालूण, सुंढ, इंद्रजौं, इन्हां दा चूरण करके गोकी लॱसी नाल निॱत छिकणा.

You Might Interested In: