ਖੁਤਬਾ

khutabāखुतबा


ਅ਼. [خُطبہ] ਖ਼ੁਤ਼ਬਹ. ਵ੍ਯਾਖ੍ਯਾਨ (ਵਖਿਆਨ). ਕਥਨ। ੨. ਸ਼ੁਕ੍ਰਵਾਰ (ਜੁਮੇ) ਦੀ ਨਮਾਜ਼ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਤੇ ਈ਼ਦ ਦੀ ਨਮਾਜ਼ ਤੋਂ ਪਿੱਛੇ ਜੋ ਇਮਾਮ ਉਪਦੇਸ਼ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਉਸ ਦੀ 'ਖ਼ੁਤ਼ਬਾ' ਸੰਗ੍ਯਾ ਹੈ. ਮਿਸ਼ਕਾਤ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਮੁਹ਼ੰਮਦ ਸਾਹਿਬ ਵਡੇ ਜੋਸ਼ ਨਾਲ ਖ਼ੁਤਬਾ ਕਿਹਾ ਕਰਦੇ ਸਨ. ਇਸਲਾਮ ਦੀ ਰੀਤਿ ਅਨੁਸਾਰ "ਖ਼ਤ਼ੀਬ" (ਉਪਦੇਸ਼ਕ) ਨੂੰ ਮਸਜਿਦ ਦੇ ਉੱਚੇ ਥੜੇ (ਮਿੰਬਰ) ਉੱਪਰ ਖੜੋਕੇ ਖ਼ੁਤਬਾ ਕਹਿਣਾ ਚਾਹੀਏ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਰਸੂਲ ਮੁਹ਼ੰਮਦ ਅਤੇ ਖ਼ਲੀਫ਼ਾ ਲਈ ਦੁਆ਼ ਮੰਗਣੀ ਚਾਹੀਏ. ਜਦ ਤੋਂ ਬਗ਼ਦਾਦ ਅਤੇ ਰੂਮ ਦੇ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਖ਼ਲੀਫ਼ਾ ਹੋਣ ਲੱਗੇ, ਤਦ ਤੋਂ ਇਹ ਰੀਤਿ ਚੱਲੀ ਕਿ ਹਰੇਕ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਆਪਣੇ ਨਾਉਂ ਦਾ ਖ਼ੁਤਬਾ ਪੜ੍ਹਾਉਣ ਲੱਗ ਪਿਆ, ਜੇਹਾ ਕਿ ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਜੀ ਲਿਖਦੇ ਹਨ- "ਖੁਤਬਾ ਜਾਇ ਪੜਾਇਂਦਾ." (ਵਾਰ ੨੬)


अ़. [خُطبہ] ख़ुत़बह. व्याख्यान (वखिआन). कथन। २. शुक्रवार (जुमे) दी नमाज़ तों पहिलां अते ई़द दी नमाज़ तों पिॱछे जो इमाम उपदेश दिंदा है उस दी 'ख़ुत़बा' संग्या है. मिशकात विॱच लिखिआ है कि मुह़ंमद साहिब वडे जोश नाल ख़ुतबा किहा करदे सन. इसलाम दी रीति अनुसार "ख़त़ीब" (उपदेशक) नूं मसजिद दे उॱचे थड़े (मिंबर) उॱपर खड़ोके ख़ुतबा कहिणा चाहीए अते उस दे अंत विॱच रसूल मुह़ंमद अते ख़लीफ़ा लई दुआ़ मंगणी चाहीए. जद तों बग़दाद अते रूम दे बादशाह ख़लीफ़ा होण लॱगे, तद तों इह रीति चॱली कि हरेक बादशाह आपणे नाउं दा ख़ुतबा पड़्हाउण लॱग पिआ, जेहा कि भाई गुरदास जी लिखदे हन- "खुतबा जाइ पड़ाइंदा." (वार २६)