ਗਲਿਤਕੁਸਟ, ਗਲਿਤਕੁਸ੍ਟ, ਗਲਿਤਕੁਸ੍ਠ, ਗਲਿਤਕੁਸਟ, ਗਲਿਤਕੁਸਟ, ਗਲਿਤਕੁਸ਼ਠ

galitakusata, galitakusta, galitakustdha, galitakusata, galitakusata, galitakushatdhaगलितकुसट, गलितकुस्ट, गलितकुस्ठ, गलितकुसट, गलितकुसट, गलितकुशठ

ਉਹ ਕੌੜ੍ਹ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਅੰਗਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਲਹੂ ਰਾਧ ਆਦਿ ਚੁਇਪਵੇ ਅਤੇ#ਅੰਗ ਝੜਨ ਲੱਗ ਪੈਣਾ. [جُزام] ਜ਼ੁਜਾਮ. Lepprosy. ਵਡਾਰੋਗ. ਇਸ ਦੇ ਕਾਰਣ ਹਨ- ਮਾਤਾ ਪਿਤਾ ਦੇ ਵੀਰਜ ਵਿੱਚ ਵਿਗਾੜ ਹੋਣਾ, ਆਤਸ਼ਕ ਰੋਗ ਹੋਣਾ, ਗਲੀ ਸੜੀ ਮੱਛੀ ਆਦਿ ਖਾਣੀ, ਕੁਸ੍ਠ ਰੋਗ ਵਾਲੇ ਦੀ ਛੂਤ ਲੱਗਣੀ, ਲਹੂ ਨੂੰ ਵਿਗਾੜਨ ਵਾਲੇ ਪਦਾਰਥ ਖਾਣੇ ਪੀਣੇ, ਮਲ ਮੂਤ੍ਰ ਵਮਨ ਦਾ ਵੇਗ ਰੋਕਣਾ ਆਦਿਕ.#ਇਸ ਭਿਆਨਕ ਬੀਮਾਰੀ ਦਾ ਲਹੂ ਤੇ ਬੁਰਾ ਅਸਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਆਦਮੀ ਦੀ ਸ਼ਕਲ ਡਰਾਵਨੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਹੱਥਾਂ ਪੈਰਾਂ ਦੀਆਂ ਉਂਗਲੀਆਂ ਤੇ ਸੋਜ ਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਪੀਪ ਪੈ ਕੇ ਅੰਗ ਝੜਨ ਲਗ ਪੈਂਦੇ ਹਨ, ਨੱਕ ਬਹਿ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਸੁਰ ਘੱਘਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪਾਸ ਬੈਠੇ ਬਦਬੂ ਤੋਂ ਘ੍ਰਿਣਾ ਕਰਦੇ ਹਨ.#ਵੈਦਕ ਅਨੁਸਾਰ ਇਸ ਦੇ ੧੮. ਭੇਦ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਫੁਲਬਹਰੀ ਪਾਉਂ ਚੰਬਲ ਦੱਦ ਆਦਿਕ ਭੀ ਗਿਣੇ ਹਨ, ਪਰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਭੈਦਾਇਕ ਇਹ ਗਲਿਤਕੁਸ੍ਠ ਹੈ. ਜਦ ਇਹ ਪਤਾ ਲੱਗ ਜਾਵੇ ਕਿ ਕੁਸ੍ਠ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ, ਤਦ ਬਿਨਾ ਢਿੱਲ ਵਿਦ੍ਵਾਨ ਤਜਰਬੇਕਾਰ ਹਕੀਮ ਵੈਦ ਡਾਕਟਰ ਤੋਂ ਇਲਾਜ ਕਰਾਉਣਾ ਚਾਹੀਏ. ਇਸ ਰੋਗ ਦੇ ਸਾਧਾਰਣ ਉਪਾਉ ਇਹ ਹਨ-#(੧) ਰੋਗੀ ਨੂੰ ਵਸੋਂ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਖੁਲ੍ਹੀ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਰੱਖਣਾ.#(੨) ਨਿੰਮ ਦੇ ਪੱਤੇ ਉਬਾਲਕੇ ਉਸ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਾਉਣਾ.#(੩) ਛੋਲਿਆਂ ਦੇ ਬਣੇ ਪਦਾਰਥ ਬਹੁਤ ਕਰਕੇ ਖਾਣ ਨੂੰ ਦੇਣੇ.#(੪) ਜਖਮਾਂ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰਾਂ ਸਾਫ ਕਰਕੇ ਮਰਮਹਪੱਟੀ ਲਾਉਣੀ.#(੫) ਬ੍ਰਹਮਡੰਡੀ, ਗੋਰਖਮੁੰਡੀ, ਚਰਾਯਤਾ, ਸ਼ੁੱਧ ਗੰਧਕ ਆਦਿਕ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਾਉਣਾ.#(੬) ਉਸ਼ਬੇ ਦਾ ਕਾੜ੍ਹਾ ਪਿਆਉਣਾ.#(੭) ਚਾਲ ਮੋਗਰਾ ਆਯਲ Chaulmoogra oil ਪੰਜ ਪੰਜ ਬੂੰਦਾਂ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਦੇਣੀਆਂ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਸੁੱਜੇ ਅੰਗਾਂ ਤੇ ਮਲਣਾ.#(੮) ਨਿੰਮ ਦਾ ਤੇਲ ਦਸ ਦਸ ਬੂੰਦਾਂ ਪਿਆਉਣਾ.#(੯) ਬਾਇਬੜਿੰਗ ਸਾਢੇ ਪੰਜ ਤੋਲੇ, ਪੀਲੀ ਹਰੜ ਦੀ ਛਿੱਲ ਦੋ ਤੋਲੇ, ਖੱਸੀ ਆਉਲੇ ਸੱਤ ਤੋਲੇ, ਚਿੱਟੀ ਤ੍ਰਿਬੀ ਸੋਲਾਂ ਤੋਲੇ, ਇਹ ਔਖਧਾਂ ਜੁਦੀ ਜੁਦੀ ਪੀਸ ਕਪੜਛਾਣ ਕਰਕੇ ਦੂਣੇ ਤੋਲ ਦਾ ਪੁਰਾਣਾ ਗੁੜ ਮਿਲਾਕੇ ਸੁਪਾਰੀ ਦੇ ਆਕਾਰ ਦੀ ਗੋਲੀਆਂ ਕਰਕੇ ਸਵੇਰ ਵੇਲੇ ਗਰਮ ਜਲ ਨਾਲ ਇੱਕ ਗੋਲੀ ਨਿੱਤ ਦੇਣੀ. "ਗਲਿਤਕੁਸ੍ਟ ਉਪਜਾ ਦੁਸਟਨ ਤਨ." (ਚਰਿਤ੍ਰ ੪੦੫)

उह कौड़्ह, जिस तों अंगां विॱचों लहू राध आदि चुइपवे अते#अंग झड़न लॱग पैणा. [جُزام] ज़ुजाम. Lepprosy. वडारोग. इस दे कारण हन- माता पिता दे वीरज विॱच विगाड़ होणा, आतशक रोग होणा, गली सड़ी मॱछी आदि खाणी, कुस्ठ रोग वाले दीछूत लॱगणी, लहू नूं विगाड़न वाले पदारथ खाणे पीणे, मल मूत्र वमन दा वेग रोकणा आदिक.#इस भिआनक बीमारी दा लहू ते बुरा असर हुंदा है, आदमी दी शकल डरावनी हो जांदी है, हॱथां पैरां दीआं उंगलीआं ते सोज आ जांदी है, पीप पै के अंग झड़न लग पैंदे हन, नॱक बहि जांदा है, सुर घॱघा हो जांदा है, पास बैठे बदबू तों घ्रिणा करदे हन.#वैदक अनुसार इस दे १८. भेद हन, जिन्हां विॱच फुलबहरी पाउं चंबल दॱद आदिक भी गिणे हन, पर सभ तों वॱडा भैदाइक इह गलितकुस्ठ है. जद इह पता लॱग जावे कि कुस्ठ हो गिआ है, तद बिना ढिॱल विद्वान तजरबेकार हकीम वैद डाकटर तों इलाज कराउणा चाहीए. इस रोग दे साधारण उपाउ इह हन-#(१) रोगी नूं वसों तों बाहर खुल्ही हवा विॱच रॱखणा.#(२) निंम दे पॱते उबालके उस पाणी नाल इशनान कराउणा.#(३) छोलिआं दे बणे पदारथ बहुत करके खाण नूं देणे.#(४) जखमां नूं चंगी तरां साफ करके मरमहपॱटी लाउणी.#(५) ब्रहमडंडी, गोरखमुंडी, चरायता, शुॱध गंधक आदिक दा सेवन कराउणा.#(६) उशबे दा काड़्हा पिआउणा.#(७) चाल मोगरा आयल Chaulmoogra oil पंज पंज बूंदां दिन विॱच तिंन वार देणीआं अते इस दा सुॱजे अंगां ते मलणा.#(८) निंम दा तेल दस दस बूंदां पिआउणा.#(९) बाइबड़िंग साढे पंजतोले, पीली हरड़ दी छिॱल दो तोले, खॱसी आउले सॱत तोले, चिॱटी त्रिबी सोलां तोले, इह औखधां जुदी जुदी पीस कपड़छाण करके दूणे तोल दा पुराणा गुड़ मिलाके सुपारी दे आकार दी गोलीआं करके सवेर वेले गरम जल नाल इॱक गोली निॱत देणी. "गलितकुस्ट उपजा दुसटन तन." (चरित्र ४०५)

You Might Interested In: