ਬਾਨੀ

bānīबानी


ਸੰ. ਵਰ੍‍ਣ. ਰੰਗਤ. "ਕੁਮ੍ਹਾਰੈ ਏਕੁ ਜੁ ਮਾਟੀ ਗੂੰਧੀ, ਬਹੁ ਬਿਧਿ ਬਾਨੀ ਲਾਈ." (ਆਸਾ ਕਬੀਰ) ੨. ਕਿਸਮ. ਭਾਂਤ. ਪ੍ਰਕਾਰ. "ਰਾਂਧਿ ਕੀਓ ਬਹੁ ਬਾਨੀ." (ਸੋਰ ਰਵਿਦਾਸ) ਰਿੰਨ੍ਹਕੇ ਕਈ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦਾ ਬਣਾਇਆ। ੩. ਲਾਲ ਵਰ੍‍ਣ ਦਾ ਸੂਤ, ਜੋ ਦੁਤਹੀ ਖੇਸ ਆਦਿ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਬੁਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ੪. ਸੁਵਰਣ ਦਾ ਵਰ੍‍ਣ (ਰੰਗਤ) ਬੰਨੀ। ੫. ਸੁਭਾਉ. ਬਾਣ. ਆਦਤ. "ਪਰਦਰਬੁ ਹਿਰਨ ਕੀ ਬਾਨੀ." (ਪ੍ਰਭਾ ਬੇਣੀ) ੬. ਬਾਣਾਂ (ਤੀਰਾਂ) ਨਾਲ. ਵਾਣੋ ਸੇ. "ਪਾਂਚ ਮਿਰਗ ਬੇਧੇ ਸਿਵ ਕੀ ਬਾਨੀ." (ਭੈਰ ਮਃ ੫) ੭. ਅ਼. [بانی] ਵਿ- ਮੋਢੀ. ਮੂਜਿਦ. "ਮੰਡ੍ਯੋ ਬੀਰ ਬਾਨੀ." (ਵਿਚਿਤ੍ਰ) ੮. ਸੰ. ਵਾਣੀ. ਸੰਗ੍ਯਾ- ਵਚਨ. ਵਾਕ੍ਯ. "ਬਾਨੀ ਪਢੋ ਸ਼ੁੱਧ ਗੁਰੁ ਕੇਰੀ." (ਗੁਪ੍ਰਸੂ) ੯. ਸਰਸ੍ਵਤੀ. "ਲਿਯੇ ਬੀਨ ਨਾਰਦ ਅਰੁ ਬਾਨੀ." (ਸਲੋਹ)


सं. वर्‍ण. रंगत. "कुम्हारै एकु जु माटी गूंधी, बहु बिधि बानी लाई." (आसा कबीर) २. किसम. भांत. प्रकार. "रांधि कीओ बहु बानी." (सोर रविदास) रिंन्हके कई प्रकार दा बणाइआ। ३. लाल वर्‍ण दा सूत, जो दुतही खेस आदि दे किनारे बुणिआ जांदा है। ४. सुवरण दा वर्‍ण (रंगत) बंनी। ५. सुभाउ. बाण. आदत. "परदरबु हिरन की बानी." (प्रभा बेणी) ६. बाणां (तीरां) नाल. वाणो से. "पांच मिरग बेधे सिव की बानी." (भैर मः ५) ७. अ़. [بانی] वि- मोढी. मूजिद. "मंड्यो बीर बानी." (विचित्र) ८. सं. वाणी. संग्या- वचन. वाक्य. "बानी पढो शुॱध गुरु केरी." (गुप्रसू) ९. सरस्वती. "लिये बीन नारद अरु बानी."(सलोह)