ਵਿਚਿਤ੍ਰ

vichitraविचित्र


ਵਿ- ਅਨੇਕ ਰੰਗ ਦਾ. ਰੰਗ ਬਰੰਗਾ। ੨. ਅਜੀਬ. ਅਦਭੁਤ. ਅਣੋਖਾ। ੩. ਸੰਗ੍ਯਾ- ਇੱਕ ਸ਼ਬਦਾਲੰਕਾਰ. ਕਾਰਯ ਦੇ ਫਲ ਤੋਂ ਉਲਟਾ ਯਤਨ ਕਰਨਾ, ਐਸਾ ਵਰਣਨ "ਵਿਚਿਤ੍ਰ" ਅਲੰਕਾਰ ਹੈ.#ਜਹਾਂ ਕਰਤ ਉੱਦਮ ਕਛੁ ਫਲ ਚਾਹਤ ਵਿਪਰੀਤ,#ਵਰਣਤ ਤਹਾ ਵਿਚਿਤ੍ਰ ਹੈਂ ਜੇ ਕਵਿੱਤਰਸ ਪ੍ਰੀਤਿ.#(ਲਲਿਤਲਲਾਮ)#ਉਦਾਹਰਣ-#ਭੈ ਬਿਨ ਨਿਰਭਉ ਕਿਉ ਥੀਐ,#ਗੁਰੁਮੁਖਿ ਸਬਦਿ ਸਮਾਇ. (ਸ੍ਰੀ ਮਃ ੧)#ਆਪਸ ਕਉ ਜੋ ਜਾਣੈ ਨੀਚਾ,#ਸੋਊ ਗਨੀਐ ਸਭ ਤੇ ਊਚਾ. (ਸੁਖਮਨੀ)#ਨਿਰਭਯ ਹੋਣ ਲਈ ਭੈ ਧਾਰਨਾ ਅਤੇ ਉੱਚਪਦਵੀ ਲਈ ਨੰਮ੍ਰਤਾ ਧਾਰਨੀ, ਉਲਟਾ ਯਤਨ ਹੈ.#ਗਰੀਬੀ ਗਦਾ ਹਮਾਰੀ.#ਖੰਨਾ ਸਗਲ ਰੇਨ ਛਾਰੀ,#ਤਿਸੁ ਆਗੈ ਕੋਨ ਟਿਕੈ ਵੇਕਾਰੀ. (ਸੋਰ ਮਃ ੫)#ਫਤੇ ਪਾਉਣ ਲਈ ਗਰੀਬੀ ਧਾਰਨੀ ਅਰ ਪੈਰਾਂ ਦੀ ਖ਼ਾਕ ਹੋਣਾ, ਉਲਟਾ ਯਤਨ ਹੈ.#ਫਰੀਦਾ, ਲੋੜੇ ਦਾਖ ਬਿਜਉਰੀਆਂ ਕਿਕਰਿ ਬੀਜੈ ਜਟੁ,#ਹੰਢੈ ਉਂਨ ਕਤਾਇਦਾ ਪੈਧਾ ਲੋੜੈ ਪਟੁ. (ਸ. ਫਰੀਦ)


वि- अनेक रंग दा. रंग बरंगा। २. अजीब. अदभुत. अणोखा। ३. संग्या- इॱक शबदालंकार. कारय दे फल तों उलटा यतन करना, ऐसा वरणन "विचित्र" अलंकार है.#जहां करत उॱदम कछु फल चाहत विपरीत,#वरणत तहा विचित्र हैं जे कविॱतरस प्रीति.#(ललितललाम)#उदाहरण-#भै बिन निरभउ किउ थीऐ,#गुरुमुखि सबदि समाइ. (स्री मः १)#आपस कउ जो जाणै नीचा,#सोऊ गनीऐ सभ ते ऊचा. (सुखमनी)#निरभय होणलई भै धारना अते उॱचपदवी लई नंम्रता धारनी, उलटा यतन है.#गरीबी गदा हमारी.#खंना सगल रेन छारी,#तिसु आगै कोन टिकै वेकारी. (सोर मः ५)#फते पाउण लई गरीबी धारनी अर पैरां दी ख़ाक होणा, उलटा यतन है.#फरीदा, लोड़े दाख बिजउरीआं किकरि बीजै जटु,#हंढै उंन कताइदा पैधा लोड़ै पटु. (स. फरीद)