ਦਹਲ

dhahalaदहल

ਅ਼. [دحل] ਦਹ਼ਲ. ਸੰਗ੍ਯਾ- ਹੌਲ. ਧੜਕਾ। ੨. ਇੱਕ ਰੋਗ. [خفقان] ਖ਼ਫ਼ਕ਼ਾਨ. ਹੌਲਦਿਲ. ਦਿਲ ਦਾ ਧੜਕਣਾ. ਹਰ ਵੇਲੇ ਡਰ ਬਣਿਆ ਰਹਿਣਾ. ਅਚਾਨਕ ਚੌਂਕ ਉਠਣਾ. ਇਹ ਉਨਮਾਦ ਰੋਗ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਰੂਪ ਹੈ. ਇਸ ਦੇ ਕਾਰਣ ਹਨ- ਪੱਠਿਆਂ ਦੀ ਕਮਜੋਰੀ, ਬਹੁਤ ਮੈਥੁਨ, ਦਿਮਾਗੀ ਮਿਹਨਤ, ਰੰਜ, ਡਰ, ਵਾਉਗੋਲਾ, ਸ਼ਰਾਬ ਭੰਗ ਚੜਸ ਤਮਾਕੂ ਆਦਿ ਦਾ ਬਹੁਤ ਸੇਵਨ, ਜਿਗਰ ਅਤੇ ਮੇਦੇ ਦੀ ਖਰਾਬੀ, ਬਹੁਤ ਥਕਾਣ ਅਤੇ ਬਵਾਸੀਰ ਰੋਗ ਆਦਿ.#ਦਹਲ ਦੇ ਰੋਗੀ ਨੂੰ ਤਾਕਤ ਦੇਣ ਵਾਲਿਆਂ, ਛੇਤੀ ਹਜਮ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਚੀਜਾਂ, ਫਲ ਮੁਰੱਬੇ ਦੁੱਧ ਮੱਖਣ ਮਲਾਈ ਆਦਿ ਦੇਣੀਆਂ ਚਾਹੀਏ. ਸ਼ਰਬਤ ਅਨਾਰ ਸ਼ਰਬਤ ਸੰਦਲ ਪਿਆਉਣੇ ਲੋੜੀਏ. ਹਰ ਵੇਲੇ ਚਿੱਤ ਪ੍ਰਸੰਨ ਰੱਖਣ ਦੇ ਉਪਾਉ ਕਰਨੇ ਚਾਹੀਏ. ਜੋ ਦਵਾਈਆਂ ਉਨਮਾਦ ਰੋਗ ਵਿੱਚ ਗੁਣਕਾਰੀ ਹਨ ਉਹ ਦਹਿਲ ਭੀ ਦੂਰ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ. ਦੇਖੋ, ਉਦਮਾਦ। ੩. ਖੋਟੇ ਕਰਮ ਕਰਨ ਤੋਂ ਭੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕਰਕੇ ਰਾਜਾ ਵ੍ਰਿੱਧ ਗੁਰੂ ਆਦਿ ਵੱਲੋਂ ਦੰਡ ਮਿਲੇ, ਦਹਲ ਹੋਇਆ ਕਰਦਾ ਹੈ. ਇਸ ਹੌਲਦਿਲ ਦਾ ਇਹੀ ਇਲਾਜ ਉੱਤਮ ਹੈ ਕਿ ਕੁਕਰਮ ਦਾ ਤਿਆਗ ਕਰਕੇ ਸਦਾਚਾਰੀ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਏ.

अ़. [دحل] दह़ल. संग्या- हौल. धड़का। २. इॱक रोग. [خفقان] ख़फ़क़ान. हौलदिल. दिल दा धड़कणा. हर वेले डर बणिआ रहिणा. अचानक चौंक उठणा. इह उनमाद रोग दा पहिला रूप है. इस दे कारण हन- पॱठिआं दी कमजोरी, बहुत मैथुन, दिमागी मिहनत, रंज, डर, वाउगोला, शराब भंग चड़स तमाकू आदि दा बहुत सेवन, जिगर अते मेदे दी खराबी, बहुत थकाण अते बवासीर रोग आदि.#दहल दे रोगी नूं ताकत देण वालिआं, छेती हजम होण वालीआं चीजां, फल मुरॱबे दुॱध मॱखण मलाई आदि देणीआं चाहीए. शरबत अनार शरबत संदल पिआउणे लोड़ीए. हर वेले चिॱत प्रसंन रॱखण दे उपाउ करने चाहीए. जो दवाईआं उनमाद रोग विॱच गुणकारी हन उह दहिल भी दूर करदीआं हन. देखो, उदमाद। ३. खोटे करम करन तों भी, जिन्हां करके राजा व्रिॱध गुरूआदि वॱलों दंड मिले, दहल होइआ करदा है. इस हौलदिल दा इही इलाज उॱतम है कि कुकरम दा तिआग करके सदाचारी होणा चाहीए.

You Might Interested In: