ਝੂਲਨਾ

jhūlanāझूलना

ਕ੍ਰਿ- ਪੀਂਘ ਹਿੰਡੋਲੇ ਆਦਿ ਵਿੱਚ ਝੂਟਾ ਲੈਣਾ। ੨. ਸੰਗ੍ਯਾ- ਝੂਲਾ. ਹਿੰਡੋਲਾ. ਪੀਂਘ। ੨. ਇੱਕ ਛੰਦ. ਲੱਛਣ- ਚਾਰ ਚਰਣ, ਪ੍ਰਤਿ ਚਰਣ ਅੱਠ ਯਗਣ. ਇਹ "ਮਣਿਧਰ" ਸਵੈਯੇ ਦਾ ਰੂਪ ਹੈ. , , , , , , , .#ਉਦਾਹਰਣ-#ਸੁਨੇ ਕੂਕਕੇ ਕੋਕਿਲਾ ਕੋਪ ਕੀਨੋ#ਮੁਖੰ ਦੇਖਕੈ ਚੰਦ ਦਾਰੇਰ ਖਾਈ,#ਲਸੈਂ ਨੈਨ ਬਾਂਕੇ ਮਨੇ ਮੀਨ ਮੋਹੈਂ#ਲਖੈ ਜਾਤ ਕੇ ਸੂਰ ਕੀ ਜੋਤਿ ਛਾਈ. xxx#(ਰਾਮਾਵ)#(ਅ) ਝੂਲਨਾ ਦਾ ਦੂਜਾ ਰੂਪ. ਪ੍ਰਤਿ ਚਰਣ ਸੱਤ ਸਗਣ ਅਤੇ ਅੰਤ ਇੱਕ ਯਗਣ. , , ,  , , , .#ਉਦਾਹਰਣ#ਨਹਿ ਨਾਮ ਜਪ੍ਯੋ ਨਹਿ ਦਾਨ ਕਰ੍ਯੋ,#ਨਹਿ ਸਤ੍ਰੁਨ ਕੇ ਸਿਰ ਕਾਟ ਦੀਏ,#ਪਰ ਕੇ ਹਿਤ ਚਿੱਤ ਦ੍ਰਵ੍ਯੋ ਨ ਕਭੀ#ਹਿਤ ਕ਼ੌਮ ਵਸ੍ਯੋ ਨ ਕਦਾਪਿ ਹੀਏ. xxx#(ੲ) ਝੂਲਨੇ ਦਾ ਤੀਜਾ ਰੂਪ. ਪ੍ਰਤਿ ਚਰਣ ੩੭ ਮਾਤ੍ਰਾ. ਤਿੰਨ ਵਿਸ਼੍ਰਾਮ ਦਸ ਦਸ ਪੁਰ, ਚੌਥਾ ਸੱਤ ਮਾਤ੍ਰਾ ਪੁਰ, ਅੰਤ ਯਗਣ, .#ਉਦਾਹਰਣ-#ਚੰਦ ਸਤ ਭੇਦਿਆ ਨਾਦ ਸਤ ਪੂਰਿਆ,#ਸੂਰ ਸਤ ਖੋੜਸਾ ਦੱਤ ਕੀਆ,#ਅਬਲ ਬਲ ਤੋੜਿਆ ਅਚਲ ਚਲ ਥੱਪਿਆ#ਅਘੜੁ ਘੜਿਆ ਤਹਾ ਅਪਿਉ ਪੀਆ. xxx#(ਮਾਰੂ ਜੈਦੇਵ)#ਕਰਤ ਚਿੰਕਾਰ ਗਨ, ਪ੍ਰੇਤ ਭੈਰੋਂ ਤਹਾਂ#ਭੇਰਿ ਭੁੰਕਾਰ ਘਨਗਰਜ ਧਾਯੋ,#ਪਰਤ ਝੜ ਲਾਯ ਨਭ ਛਾਯ ਧਾਰਾ#ਪ੍ਰਭ ਘਟਾ ਘਨ ਸ਼ਸਤ੍ਰ ਦਿਸ ਘੋਰ ਛਾਯੋ. xxx#(ਸਲੋਹ)#(ਸ) ਚੌਥਾ ਰੂਪ- ਅੰਤ ਯਗਣ ਦੀ ਥਾਂ ਕੇਵਲ ਦੋ ਗੁਰੁ, ਯਥਾ:-#ਹਲਤ ਸੁਖ ਪਲਤ ਸੁਪ, ਨਿੱਤ ਸੁਖ ਸਿਮਰਨੋ,#ਨਾਮ ਗੋਬਿੰਦ ਕਾ ਸਦਾ ਲੀਜੈ. xxx#(ਧਨਾ ਮਃ ੫)#(ਹ) ਪੰਜਵਾਂ ਰੂਪ- ਪ੍ਰਤਿ ਚਰਣ ੨੬ ਮਾਤ੍ਰਾ. ਸੱਤ ਸੱਤ ਪੁਰ ਤਿੰਨ ਵਿਸ਼੍ਰਾਮ, ਚੌਥਾ ਪੰਜ ਮਾਤ੍ਰਾ ਪੁਰ, ਅੰਤ ਗੁਰੁ ਲਘੁ.#ਗੁਰੁ ਕ੍ਰਿਪਾ ਨਿਧਿ, ਗੁਣ ਖਾਨਿ ਹੈ,#ਉਪਦੇਸ਼ ਤਿਂਹ, ਮਨ ਧਾਰ. xxx

क्रि- पींघ हिंडोले आदि विॱच झूटा लैणा। २. संग्या- झूला. हिंडोला. पींघ। २. इॱक छंद. लॱछण- चार चरण, प्रति चरण अॱठ यगण. इह "मणिधर" सवैये दा रूप है. , , , , , , ,.#उदाहरण-#सुने कूकके कोकिला कोप कीनो#मुखं देखकै चंद दारेर खाई,#लसैं नैन बांके मने मीन मोहैं#लखै जात के सूर की जोति छाई. xxx#(रामाव)#(अ) झूलना दा दूजा रूप. प्रति चरण सॱत सगण अते अंत इॱक यगण. , , ,  , , , .#उदाहरण#नहि नाम जप्यो नहि दान कर्यो,#नहि सत्रुन के सिर काट दीए,#पर के हित चिॱत द्रव्यो न कभी#हित क़ौम वस्यो न कदापि हीए. xxx#(ॲ) झूलने दा तीजा रूप. प्रति चरण ३७ मात्रा. तिंन विश्राम दस दस पुर, चौथा सॱत मात्रा पुर, अंत यगण, .#उदाहरण-#चंद सत भेदिआ नाद सत पूरिआ,#सूर सत खोड़सा दॱत कीआ,#अबल बल तोड़िआ अचल चल थॱपिआ#अघड़ु घड़िआ तहा अपिउ पीआ. xxx#(मारू जैदेव)#करत चिंकार गन, प्रेत भैरों तहां#भेरि भुंकार घनगरज धायो,#परत झड़ लाय नभ छाय धारा#प्रभ घटा घन शसत्र दिस घोर छायो. xxx#(सलोह)#(स) चौथा रूप- अंत यगण दी थां केवल दो गुरु, यथा:-#हलत सुख पलत सुप, निॱत सुख सिमरनो,#नाम गोबिंद का सदा लीजै. xxx#(धना मः ५)#(ह) पंजवां रूप- प्रति चरण २६ मात्रा. सॱत सॱत पुर तिंन विश्राम, चौथा पंज मात्रा पुर, अंत गुरु लघु.#गुरु क्रिपा निधि, गुण खानि है,#उपदेश तिंह, मन धार. xxx

You Might Interested In: