ਨਾਮ

nāmaनाम

ਸੰ. नामन्. ਫ਼ਾ. [نام] ਦੇਖੋ, ਅੰ. name. ਸੰਗ੍ਯਾ- ਨਾਉਂ. ਸੰਗ੍ਯਾ. ਕਿਸੇ ਵਸਤੂ ਦਾ ਬੋਧ ਕਰਾਉਣ ਵਾਲਾ ਸ਼ਬਦ. ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਅਰਥ ਜਾਣਿਆ ਜਾਵੇ, ਸੌ ਨਾਮ ਹੈ. ਨਾਮ ਦੇ ਮੁੱਖ ਭੇਦ ਦੋ ਹਨ- ਇੱਕ ਵਸਤੂਵਾਚਕ, ਜੈਸੇ- ਮਨੁੱਖ ਬੈਲ ਪਹਾੜ ਆਦਿ. ਦੂਜਾ ਭਾਵ ਵਾਚਕ, ਜੈਸੇ- ਸੁੰਦਰਤਾ, ਕਠੋਰਤਾ, ਭਲਮਨਸਊ, ਭਰੱਪਣ ਆਦਿ. "ਨਾਮ ਕਾਮ ਬਿਹੀਨ ਪੇਖਤ ਧਾਮ ਹੂ ਨਹਿ ਜਾਹਿ." (ਜਾਪੁ) ੨. ਗੁਰਬਾਣੀ ਵਿੱਚ "ਨਾਮ" ਕਰਤਾਰ ਅਤੇ ਉਸ ਦਾ ਹੁਕਮ ਬੋਧਕ ਸ਼ਬਦ ਭੀ ਹੈ,¹ ਯਥਾ- "ਨਾਮ ਕੇ ਧਾਰੇ ਸਗਲੇ ਜੰਤ। ਨਾਮ ਕੇ ਧਾਰੇ ਖੰਡ ਬ੍ਰਹਮੰਡ." (ਸੁਖਮਨੀ) ੩. ਸੰ. ਨਾਮ. ਵ੍ਯ- ਅੰਗੀਕਾਰ। ੪. ਸਮਰਣ. ਚੇਤਾ। ੫. ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ. ਮਸ਼ਹੂਰੀ.

सं. नामन्. फ़ा. [نام] देखो, अं. name. संग्या- नाउं. संग्या. किसे वसतू दा बोध कराउण वाला शबद. जिस करके अरथ जाणिआ जावे, सौ नाम है. नाम दे मुॱख भेद दो हन- इॱक वसतूवाचक, जैसे- मनुॱख बैल पहाड़ आदि. दूजा भाव वाचक, जैसे- सुंदरता, कठोरता, भलमनसऊ, भरॱपण आदि. "नाम काम बिहीन पेखत धाम हू नहि जाहि." (जापु) २. गुरबाणी विॱच "नाम" करतार अते उस दा हुकमबोधक शबद भी है,¹ यथा- "नाम के धारे सगले जंत। नाम के धारे खंड ब्रहमंड." (सुखमनी) ३. सं. नाम. व्य- अंगीकार। ४. समरण. चेता। ५. प्रसिॱधी. मशहूरी.

You Might Interested In: