ਨਰਸਿੰਹ, ਨਰਸਿੰਘ

narasinha, narasinghaनरसिंह, नरसिंघ

ਸੰ. नृसिंह. ਹਰਿਵੰਸ਼ ਆਦਿ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਇਹ ਵਿਸਨੁ ਦਾ ਚੌਥਾ ਅਵਤਾਰ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਅੱਧਾ ਸ਼ਰੀਰ ਨ੍ਰਿ (ਆਦਮੀ) ਦਾ ਅਤੇ ਅੱਧਾ ਸਿੰਹ (ਸ਼ੇਰ) ਦਾ ਲਿਖਿਆ ਹੈ. ਕਥਾ ਹੈ ਕਿ ਸਤਯੁਗ ਵਿੱਚ ਹਿਰਣ੍ਯਕਸ਼ਿਪੁ ਨੇ ਤਪ ਕਰਕੇ ਬ੍ਰਹਮਾ੍ ਤੋਂ ਇਹ ਵਰ ਲੈ ਲਿਆ ਕਿ ਮੈਂ ਦੇਵਤਾ ਦੈਤ ਗੰਧਰਵ ਨਾਗ ਮਨੁੱਖ ਆਦਿਕਾਂ ਤੋਂ ਨਾ ਮਾਰਿਆ ਜਾਵਾਂ. ਨਾ ਮੈਂ ਸ਼ਸਤ੍ਰ ਅਸਤ੍ਰ ਤੋਂ ਮਰਾਂ. ਨਾ ਦਿਨ ਅਰ ਰਾਤ ਵਿੱਚ ਮੇਰੀ ਮੌਤ ਹੋਵੇ, ਇਤ੍ਯਾਦਿ. ਇਹ ਵਰ ਪਾਕੇ ਹਿਰਣ੍ਯਕਸ਼ਿਪੁ ਵਡਾ ਨਿਰਭੈ ਹੋ ਗਿਆ ਅਰ ਦੇਵਲੋਕ ਖੋਹਕੇ ਦੇਵਤਿਆਂ ਨੂੰ ਭਾਰੀ ਦੁਖੀ ਕੀਤਾ.#ਭਾਗਵਤ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸੰਗ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪੁਤ੍ਰ ਪ੍ਰਹਲਾਦ ਨੂੰ ਜੋ ਵਿਸਨੁਭਗਤ ਸੀ ਬਹੁਤ ਸੰਤਾਪ ਦਿੱਤਾ. ਦੇਵਤਿਆਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਹਲਾਦ ਦੀ ਰਖ੍ਯਾ ਲਈ ਵਿਸਨੁ ਨੇ ਨ੍ਰਿਸਿੰਘ ਰੂਪ ਧਾਰਕੇ ਹਿਰਣ੍ਯਕਸ਼ਿਪੁ ਨੂੰ ਨੌਹਾਂ ਨਾਲ ਚੀਰ ਦਿੱਤਾ ਅਰ ਐਸੇ ਸਮੇਂ ਮਾਰਿਆ, ਜਦ ਨਾ ਦਿਨ ਸੀ ਨਾ ਰਾਤ, ਕਿੰਤੂ ਸੰਧ੍ਯਾ ਦਾ ਵੇਲਾ ਸੀ.#ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥਸਾਹਿਬ ਵਿੱਚ ਹਰਨਾਖਸ (ਹਿਰਣ੍ਯਾਕ੍ਸ਼੍‍) ਦੇ ਮਾਰਨ ਲਈ ਨਰਸਿੰਘ ਅਵਤਾਰ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਪ੍ਰਹਲਾਦ ਹਰਨਾਖਸ ਦਾ ਪੁਤ੍ਰ ਲਿਖਿਆ ਹੈ.¹ "ਹਰਨਾਖਸ ਦੁਸਟ ਹਰਿ ਮਾਰਿਆ ਪ੍ਰਹਲਾਦ ਤਰਾਇਆ." (ਆਸਾ ਛੰਤ ਮਃ ੪) "ਭਗਤਿ ਹੇਤ ਨਰਸਿੰਘ ਭੇਵ." (ਬਸੰ ਕਬੀਰ) "ਗਰਜੇ ਨਰਸਿੰਘ ਨਰਾਂਤਕਰੰ। ਦ੍ਰਿਗ ਰੱਤ ਕਿਯੇ ਮੁਖ ਸ੍ਰੋਣ ਭਰੰ," (ਨਰਸਿੰਘਾਵ) ਮੁਲਤਾਨ ਵਿੱਚ ਨ੍ਰਿਸਿੰਘ ਦਾ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਮੰਦਿਰ ਹੈ। ੨. ਸ੍ਰੇਸ੍ਠ ਪੁਰੁਸ. ਉੱਤਮ. ਮਨੁੱਖ। ੩. ਬਹਾਦੁਰ ਆਦਮੀ। ੪. ਕਰਤਾਰ. ਵਾਹਗੁਰੂ.

सं. नृसिंह. हरिवंश आदि ग्रंथां अनुसार इह विसनु दा चौथा अवतार है, जिस दा अॱधा शरीर न्रि (आदमी) दा अते अॱधा सिंह (शेर) दा लिखिआ है. कथा है कि सतयुग विॱच हिरण्यकशिपु ने तप करके ब्रहमा् तों इह वर लै लिआ कि मैं देवता दैत गंधरव नाग मनुॱख आदिकां तों ना मारिआ जावां. ना मैं शसत्र असत्र तों मरां. ना दिन अर रात विॱच मेरी मौत होवे, इत्यादि. इह वर पाके हिरण्यकशिपु वडा निरभै हो गिआ अर देवलोक खोहके देवतिआं नूं भारी दुखी कीता.#भागवत विॱच प्रसंग है कि इस ने आपणे पुत्र प्रहलाद नूं जो विसनुभगत सी बहुत संताप दिॱता. देवतिआं अते प्रहलाद दी रख्या लई विसनु ने न्रिसिंघ रूप धारके हिरण्यकशिपु नूं नौहां नाल चीर दिॱता अर ऐसे समें मारिआ, जद ना दिन सी ना रात, किंतू संध्या दा वेला सी.#श्री गुरू ग्रंथसाहिब विॱच हरनाखस (हिरण्याक्श्‍) दे मारन लई नरसिंघ अवतार होइआ है अते प्रहलाद हरनाखस दा पुत्र लिखिआ है.¹ "हरनाखसदुसट हरि मारिआ प्रहलाद तराइआ." (आसा छंत मः ४) "भगति हेत नरसिंघ भेव." (बसं कबीर) "गरजे नरसिंघ नरांतकरं। द्रिग रॱत किये मुख स्रोण भरं," (नरसिंघाव) मुलतान विॱच न्रिसिंघ दा प्रसिॱध मंदिर है। २. स्रेस्ठ पुरुस. उॱतम. मनुॱख। ३. बहादुर आदमी। ४. करतार. वाहगुरू.

You Might Interested In: