ਪ੍ਰਹਲਾਦ

prahalādhaप्रहलाद


ਸੰ. प्रल्हाद- ਪ੍ਰਲ੍‌ਹਾਦ ਇਹ ਸ਼ਬਦ प्रहाद्- ਪ੍ਰਹ੍ਹ੍ਹਾਦ ਭੀ ਹੈ. ਹਿਰਨ੍ਯਕਸ਼ਿਪ ਦਾ ਪੁਤ੍ਰ ਅਤੇ ਬਲਿ ਦਾ ਪਿਤਾ. ਪੁਰਾਣਕਥਾ ਹੈ ਕਿ ਹਿਰਨ੍ਯਕਸ਼ਿਪ ਨੇ ਦੇਵਤਿਆਂ ਨਾਲ ਯੁੱਧ ਕਰਕੇ ਸ੍ਵਰਗਲੋਕ ਇੰਦ੍ਰ ਕੋਲੋਂ ਲੈਲਿਆ ਸੀ. ਇਸ ਦਾ ਪੁਤ੍ਰ ਪ੍ਰਹਲਾਦ ਛੋਟੀ ਅਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਹੀ ਵਿਸਨੁ ਦਾ ਉਪਾਸਕ ਬਣ ਗਿਆ। ਉਸ ਦਾ ਪਿਤਾ ਬਹੁਤ ਗੁੱਸੇ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਪ੍ਰਹਲਾਦ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਦਾ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ, ਪਰ ਦੈਤਾਂ ਦੇ ਅਸਤ੍ਰ ਸਰਪਾਂ ਦੇ ਢੰਗ ਹਾਥੀਆ ਲਾਟਾਂ ਆਦਿਕ ਦਾ ਪ੍ਰਹਲਾਦ ਪੁਰ ਕੁਝ ਅਸਰ ਨਾ ਹੋਇਆ, ਪਰ ਹਿਰਨ੍ਯਕਸ਼ਿਪੁ ਨੂੰ ਦੰਡ ਦੇਣ ਲਈ ਵਿਸਨੁ ਨੇ ਨਰਸਿੰਹ ਅਵਤਾਰ ਧਾਰਿਆ.#ਪਿਤਾ ਦੇ ਪਰਲੋਕ ਜਾਣ ਪਿੱਛੋਂ ਪ੍ਰਹਲਾਦ ਦੈਤਾਂ ਦਾ ਰਾਜਾ ਬਣਿਆ ਅਤੇ ਪਾਤਾਲ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਲੱਗਾ. ਪਦਮਪੁਰਾਣ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਇੰਦ੍ਰਪਦਵੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਵਿਸਨੁਰੂਪ ਹੀ ਹੋ ਗਿਆ. ਭਾਰਤ ਦੇ ਭਗਤਾਂ ਦੀ ਰਚਨਾ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਧਰਮਗ੍ਰੰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਹਲਾਦ ਦਾ ਪਿਤਾ ਹਰਨਾਖਸ ਲਿਖਿਆ ਹੈ. "ਪ੍ਰਹਲਾਦ ਕਾ ਰਾਖਾ ਹੋਇਆ ਰਘੁਰਾਇ." (ਭੈਰ ਮਃ ੩) "ਦੈਤਪੁਤ੍ਰ ਪ੍ਰਹਲਾਦ." (ਭੈਰ ਮਃ ੩) "ਪ੍ਰਹਲਾਦ ਭਗਤ ਲੀਨੋਵਤਾਰ." (ਨਰ ਸਿੰਘਾਵ) ੨. ਆਨੰਦ. ਖ਼ੁਸ਼ੀ. "ਦੇਨ ਪ੍ਰਹਲਾਦ ਪ੍ਰਹਲਾਦ ਕੋ." (ਗੁਪ੍ਰਸੂ)


सं. प्रल्हाद- प्रल्‌हाद इह शबद प्रहाद्- प्रह्ह्हाद भी है. हिरन्यकशिप दा पुत्र अते बलि दा पिता. पुराणकथा है कि हिरन्यकशिप ने देवतिआं नाल युॱध करके स्वरगलोक इंद्र कोलों लैलिआ सी. इस दा पुत्र प्रहलाद छोटी अवसथा विॱच ही विसनु दा उपासक बण गिआ। उस दा पिता बहुत गुॱसे होइआ अते प्रहलाद नूं मारन दा हुकम दिॱता, पर दैतां दे असत्र सरपां दे ढंग हाथीआ लाटां आदिक दा प्रहलाद पुर कुझ असर ना होइआ, पर हिरन्यकशिपु नूं दंड देण लई विसनु ने नरसिंह अवतारधारिआ.#पिता दे परलोक जाण पिॱछों प्रहलाद दैतां दा राजा बणिआ अते पाताल विॱच रहिण लॱगा. पदमपुराण विॱच लिखिआ है कि इह इंद्रपदवी नूं प्रापत होइआ अते अंत विॱच विसनुरूप ही हो गिआ. भारत दे भगतां दी रचना अते सिॱख धरमग्रंथां विॱच प्रहलाद दा पिता हरनाखस लिखिआ है. "प्रहलाद का राखा होइआ रघुराइ." (भैर मः ३) "दैतपुत्र प्रहलाद." (भैर मः ३) "प्रहलाद भगत लीनोवतार." (नर सिंघाव) २. आनंद. ख़ुशी. "देन प्रहलाद प्रहलाद को." (गुप्रसू)