ਸੰਗ੍ਰਹਣੀ

sangrahanīसंग्रहणी

ਸੰ. ਗ੍ਰਹਣੀ. [ذرب مُزمن] ਜਰਬ ਮੁਜ਼ੰਮਨ. Psilosis. ਇਸ ਰੋਗ ਦੇ ਕਾਰਣ ਅਤੀਸਾਰ ਵਾਲੇ ਹੀ ਹਨ ਇਹ ਰੋਗ ਅਕਸਰ ਅਤੀਸਾਰ ਜਾਂ ਪੇਚਿਸ਼ ਵਿਗੜਨ ਤੋਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ. ਸੰਗ੍ਰਹਣੀ ਦੇ ਰੋਗੀ ਨੂੰ ਅਣਪਚੀ ਮੈਲ ਝੜਦੀ ਹੈ, ਆਂਤ ਬੋਲਦੀ ਹੈ, ਮੂੰਹ ਤੋਂ ਲਾਲਾਂ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਕਮਰ ਵਿੱਚ ਪੀੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਦਿਨ ਨੂੰ ਇਸ ਰੋਗ ਦਾ ਜ਼ੋਰ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਰਾਤ ਨੂੰ ਘੱਟ ਤਕਲੀਫ ਹੁੰਦੀ ਹੈ. ਜੇ ਸੰਗ੍ਰਹਣੀ ਵਾਲਾ ਚਾਲੀ ਦਿਨ ਅੰਨ ਜਲ ਛੱਡਕੇ ਕੇਵਲ ਗਊ ਅਥਵਾ ਬਕਰੀ ਦੇ ਦਹੀਂ ਦਾ ਅਧਰਿੜਕ ਅਥਵਾ ਲੱਸੀ ਥੋੜਾ ਨਮਕ, ਕਾਲੀ ਮਿਰਚਾਂ ਅਤੇ ਸੁੰਢ ਦਾ ਚੂਰਨ ਮਿਲਾਕੇ ਪੀਂਦਾ ਰਹੇ, ਤਾਂ ਕਿਸੇ ਦਵਾਈ ਸੇਵਨ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਹੀ ਆਰਾਮ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ.#ਜੋ ਦਵਾਈਆਂ ਅਤੀਸਾਰ ਵਾਸਤੇ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹਨ ਉਹ ਸੰਗ੍ਰਹਣੀ ਲਈ ਵਰਤਣੀਆਂ ਚਾਹੀਏ. ਹੇਠ ਲਿਖਿਆ ਚੂਰਨ ਭੀ ਬਹੁਤ ਗੁਣਕਾਰੀ ਹੈ-#ਸ਼ੁੱਧ ਗੰਧਕ ਇੱਕ ਤੋਲਾ, ਸ਼ੁੱਧ ਪਾਰਾ ਛੀ ਮਾਸ਼ੇ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਹਾਂ ਦੀ ਕਜਲੀ ਕਰੇ.¹ ਸੁੰਢ, ਕਾਲੀਆਂ ਮਿਰਚਾਂ, ਮੱਘਪਿੱਪਲ, ਭੁੰਨੀ ਹੋਈ ਹਿੰਗ, ਕਾਲਾ ਜੀਰਾ, ਚਿੱਟਾ ਜੀਰਾ ਇੱਕ ਇੱਕ ਤੋਲਾ ਲਵੇ, ਪੰਜੇ ਲੂਣ ਸਾਢੇ ਸੱਤ ਤੋਲੇ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਤੋਂ ਅੱਧੀ ਭੰਗ. ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਭਨਾਂ ਨੂੰ ਪੀਸ ਛਾਣਕੇ ਉੱਪਰ ਲਿਖੀ ਕਜਲੀ ਨਾਲ ਮਿਲਾਵੇ ਅਰ ਸੀਸੀ ਵਿੱਚ ਰੱਖੇ. ਗਊ ਦੀ ਲੱਸੀ ਨਾਲ ਇਹ ਚੂਰਨ ਤਿੰਨ ਮਾਸ਼ੇ ਰੋਜ ਖਾਵੇ. ਪਿੱਛ ਕੱਢੇ ਚਾਉਲਾਂ ਦਾ ਅਹਾਰ ਕਰੇ. "ਸੰਗ੍ਰਹਣੀ ਸੰਗ੍ਰਹ ਦੁਸਟਨ ਕਿਯ." (ਚਰਿਤ੍ਰ ੪੦੫)

सं. ग्रहणी. [ذرب مُزمن] जरब मुज़ंमन. Psilosis. इस रोग दे कारण अतीसार वाले ही हन इह रोग अकसर अतीसार जां पेचिश विगड़न तों हुंदा है.संग्रहणी दे रोगी नूं अणपची मैल झड़दी है, आंत बोलदी है, मूंह तों लालां आउंदीआं हन, कमर विॱच पीड़ हुंदी है दिन नूं इस रोग दा ज़ोर रहिंदा है रात नूं घॱट तकलीफ हुंदी है. जे संग्रहणी वाला चाली दिन अंन जल छॱडके केवल गऊ अथवा बकरी दे दहीं दा अधरिड़क अथवा लॱसी थोड़ा नमक, काली मिरचां अते सुंढ दा चूरन मिलाके पींदा रहे, तां किसे दवाई सेवन तों बिना ही आराम हो जांदा है.#जो दवाईआं अतीसार वासते फाइदेमंद हन उह संग्रहणी लई वरतणीआं चाहीए. हेठ लिखिआ चूरन भी बहुत गुणकारी है-#शुॱध गंधक इॱक तोला, शुॱध पारा छी माशे, इन्हां दोहां दी कजली करे.¹ सुंढ, कालीआं मिरचां, मॱघपिॱपल, भुंनी होई हिंग, काला जीरा, चिॱटा जीरा इॱक इॱक तोला लवे, पंजे लूण साढे सॱत तोले, इन्हां सारीआं दवाईआं तों अॱधी भंग. इन्हां सभनां नूं पीस छाणके उॱपर लिखी कजली नाल मिलावे अर सीसी विॱच रॱखे. गऊ दी लॱसी नाल इह चूरन तिंन माशे रोज खावे. पिॱछ कॱढे चाउलां दा अहार करे. "संग्रहणी संग्रह दुसटन किय." (चरित्र ४०५)

You Might Interested In: