ਮਿਰਜਾ

mirajāमिरजा

ਫ਼ਾ. [مِرزا] ਸੰਗ੍ਯਾ- ਅਮੀਰਜ਼ਾਦਹ ਦਾ ਸੰਖੇਪ. ਅਮੀਰ ਦਾ ਪੁਤ੍ਰ। ੨. ਸਾਹਿਬਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰੇਮੀ. "ਰਾਵੀ ਨਦ ਊਪਰ ਵਸੈ ਨਾਰਿ ਸਾਹਿਬਾਂ ਨਾਮ। ਮਿਰਜਾ ਕੇ ਸੰਗ ਦੋਸਤੀ ਕਰਤ ਆਠ ਹੂੰ ਜਾਮ." (ਚਰਿਤ੍ਰ ੧੨੯)#ਦਾਨਾਬਾਦ ਦੇ ਵਸਨੀਕ ਖਰਲ ਜਾਤਿ ਦੇ ਮੁਸਲਮਾਨ ਬਿੰਝਲ ਦਾ ਪੁਤ੍ਰ, ਜਿਸ ਦੇ ਨਾਨਕੇ ਝੰਗ ਸਨ. ਮਿਰਜਾ ਨਾਨਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਪਲਿਆ ਅਤੇ ਮਕਤਬ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਦਾ ਰਿਹਾ. ਝੰਗ ਵਿੱਚ ਹੀ ਸਿਆਲ ਜਾਤਿ ਦੇ ਖੀਵੇਖਾਨ ਦੀ ਪੁਤ੍ਰੀ ਸਾਹਿਬਾਂ ਸੁੰਦਰ ਕੰਨ੍ਯਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਮਿਰਜ਼ੇ ਦਾ ਪ੍ਰੇਮ ਹੋਗਿਆ. ਜਦ ਘਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਮ ਦਾ ਹਾਲ ਮਲੂਮ ਹੋਇਆ, ਤਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਚੰਧੜ ਜਾਤਿ ਦੇ ਤਾਹਰ ਨਾਮਕ ਨੌਜਵਾਨ ਨੂੰ ਸਾਹਿਬਾਂ ਮੰਗ ਦਿੱਤੀ, ਅਤੇ ਸ਼ਾਦੀ ਦਾ ਦਿਨ ਪੱਕਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ. ਇਸ ਵੇਲੇ ਮਿਰਜਾ ਆਪਣੇ ਬਾਪ ਦੇ ਘਰ ਗਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਸਾਹਿਬਾਂ ਨੇ ਉਸ ਪਾਸ ਖਬਰ ਭੇਜੀ ਕਿ ਮੇਰੀ ਸ਼ਾਦੀ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਹੈ ਤੂੰ ਆਕੇ ਮੈਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਲੈਜਾ. ਮਿਰਜੇ ਪਾਸ ਇੱਕ ਚਾਲਾਕ ਘੋੜੀ "ਬੱਕੀ" ਸੀ, ਉਸ ਤੇ ਅਸਵਾਰ ਹੋਕੇ ਬਿਨਾ ਢਿੱਲ ਝੰਗ ਪੁੱਜਾ, ਅਤੇ ਸਾਹਿਬਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪਿੱਛੇ ਚੜ੍ਹਾਕੇ ਚਲਾ ਗਿਆ. ਜਦ ਘਰਦਿਆਂ ਨੂੰ ਖਬਰ ਹੋਈ ਤਾਂ ਖੋਜ ਲੈ ਕੇ ਪਿੱਛਾ ਕੀਤਾ ਅਰ ਮਿਰਜੇ ਨੂੰ ਸੁੱਤੇ ਪਏ ਜਾ ਫੜਿਆ ਅਰ ਵਡੀ ਬੇਰਹਿਮੀ ਨਾਲ ਕਤਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ. ਮਿਰਜੇ ਨੂੰ ਮੋਇਆ ਵੇਖਕੇ ਸਾਹਿਬਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਭਾਈ ਦੀ ਕਟਾਰੀ ਲੈਕੇ ਦਿੱਲ ਵਿੱਚ ਮਾਰੀ ਅਤੇ ਉੱਥੇ ਹੀ ਪ੍ਰਾਣ ਦੇ ਦਿੱਤੇ.#"ਕਮਰ ਭ੍ਰਾਤ ਕੀ ਤੁਰਤ ਹੀ ਜਮਧਰ ਲਈ ਨਿਕਾਰ,#ਕਰ੍ਯੋ ਪਯਾਨੋ ਮੀਤ ਪਹਿ ਉਦਰ ਕਟਾਰੀ ਮਾਰ."#(ਚਰਿਤ੍ਰ ੧੨੯)#੩. ਮੁਗਲ ਬਾਦਸ਼ਾਹਾਂ ਵੇਲੇ ਦੀ ਇੱਕ ਪਦਵੀ, ਜੋ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਤੋਂ ਛੁੱਟ ਹਿੰਦੂਆਂ ਨੂੰ ਭੀ ਮਿਲਦੀ ਸੀ, ਜਿਵੇਂ- ਮਿਰਜ਼ਾ ਜਯਸਿੰਘ ਆਦਿ.

फ़ा. [مِرزا] संग्या- अमीरज़ादह दा संखेप. अमीर दा पुत्र। २. साहिबां दा प्रेमी. "रावी नद ऊपर वसै नारि साहिबां नाम। मिरजा के संग दोसती करत आठ हूं जाम." (चरित्र १२९)#दानाबाद दे वसनीक खरल जाति दे मुसलमान बिंझल दा पुत्र, जिस दे नानके झंग सन. मिरजा नानकिआं विॱच ही पलिआ अते मकतब विॱच पड़्हदा रिहा. झंग विॱच ही सिआल जाति दे खीवेखान दी पुत्री साहिबां सुंदर कंन्या सी, जिस नाल मिरज़े दा प्रेम होगिआ. जद घर दे लोकां नूं प्रेम दा हाल मलूम होइआ, तद उन्हां ने चंधड़ जाति दे ताहर नामक नौजवान नूं साहिबां मंग दिॱती, अते शादी दा दिन पॱका कर दिॱता. इस वेले मिरजा आपणे बाप दे घर गिआ होइआ सी, साहिबां ने उस पास खबर भेजी कि मेरी शादी होण वाली है तूं आके मैनूं तुरंत लैजा. मिरजे पास इॱक चालाक घोड़ी "बॱकी" सी,उस ते असवार होके बिना ढिॱल झंग पुॱजा, अते साहिबां नूं आपणे पिॱछे चड़्हाके चला गिआ. जद घरदिआं नूं खबर होई तां खोज लै के पिॱछा कीता अर मिरजे नूं सुॱते पए जा फड़िआ अर वडी बेरहिमी नाल कतल कर दिॱता. मिरजे नूं मोइआ वेखके साहिबां ने आपणे भाई दी कटारी लैके दिॱल विॱच मारी अते उॱथे ही प्राण दे दिॱते.#"कमर भ्रात की तुरत ही जमधर लई निकार,#कर्यो पयानो मीत पहि उदर कटारी मार."#(चरित्र १२९)#३. मुगल बादशाहां वेले दी इॱक पदवी, जो मुसलमानां तों छुॱट हिंदूआं नूं भी मिलदी सी, जिवें- मिरज़ा जयसिंघ आदि.

You Might Interested In: