ਪਦਮਾਵਤੀ

padhamāvatīपदमावती

ਸੰਗ੍ਯਾ- ਪਟਨਾ (ਪਾਟਲਿਪੁਤ੍ਰ) ਦਾ ਪੁਰਾਣਾ ਨਾਮ। ੨. ਉੱਜਯਿਨੀ ਦਾ ਪੁਰਾਣਾ ਨਾਉਂ। ੩. ਲਕ੍ਸ਼੍‍ਮੀ। ੪. ਦੇਖੋ, ਚਤੌੜਗੜ। ੫. ਇੱਕ ਛੰਦ. ਇਸ ਦਾ ਨਾਉਂ "ਚਤੁਰਪਦੀ" ਅਤੇ "ਚਵਪੈਯਾ" ਭੀ ਹੈ. ਲੱਛਣ- ਚਾਰ ਚਰਣ, ਪ੍ਰਤਿ ਚਰਣ ੩੦ ਮਾਤ੍ਰਾ. ਪਹਿਲਾ ਵਿਸ਼੍ਰਾਮ ੧੦. ਪੁਰ, ਦੂਜਾ ੮. ਪੁਰ, ਤੀਜਾ ੧੨. ਪੁਰ, ਅੰਤ ਸਗਣ ਅਤੇ ਗੁਰੁ, ,  ਇਸ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼੍ਰਾਮ ਦਾ ਅਨੁਪ੍ਰਾਸ ਮਿਲੇ ਤਦ ਉੱਤਮ ਹੈ.#ਉਦਾਹਰਣ-#ਦਿਖਿਯਤ ਸਭ ਪਾਪੀ, ਨਹਿ ਹਰਿਜਾਪੀ.#ਤਦਪਿ ਮਹਾ ਰਿਸ ਠਾਨੈ,#ਹੈਂ ਅਤਿ ਬਿਭਚਾਰੀ, ਪਰਤ੍ਰਿਯ ਭਾਰੀ,#ਦੇਵ ਪਿਤਰ ਨਹਿ ਮਾਨੈ,#ਸੋ ਤਦਪਿ ਮਹਾਂ ਬਰ, ਕਹਿਤ ਧਰਮਧਰ,#ਪਾਪਕਰਮ ਅਧਿਕਾਰੀ,#ਧ੍ਰਿਗ ਧ੍ਰਿਗ ਸਭ ਆਖੈਂ, ਮੁਖ ਨਹਿ ਭਾਖੈਂ,#ਦੇਹਿਂ ਪ੍ਰਿਸਿ ਚਢ ਗਾਰੀ.#(ਕਲਕੀ)#(ਅ) ਛੰਦਗ੍ਰੰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਪਦਮਾਵਤੀ ਦਾ ਇੱਕ ਹੋਰ ਰੂਪ ਭੀ ਹੈ ਕਿ- ਚਾਰ ਚਰਣ, ਪ੍ਰਤਿ ਚਰਣ ੩੨ ਮਾਤ੍ਰਾ, ਪਹਿਲਾ ਵਿਸ਼੍ਰਾਮ ੧੦. ਪੁਰ, ਦੂਜਾ ੮. ਪੁਰ, ਤੀਜਾ ੧੪. ਪੁਰ, ਅੰਤ ਦੋ ਗੁਰੁ. ਇਸ ਦਾ ਨਾਮ "ਕਮਲਾਵਤੀ" ਭੀ ਹੈ.#ਉਦਾਹਰਣ-#ਸਭ ਜਗ ਕੋ ਕਰਤਾ, ਜੀਵਨ ਭਰਤਾ,#ਜਿਹਿ ਪੂਜਤ ਮੁਨਿ ਜਨ ਸਾਰੇ,#ਤਿਸ ਤ੍ਯਾਗੀ ਸੇਵਾ, ਪੂਜੈਂ ਦੇਵਾ,#ਸਹੈਂ ਕਸ੍ਹ ਅਤਿਹ ਭਾਰੇ. ×××#੬. ਮਨਸਾਦੇਵੀ। ੭. ਜਯਦੇਵ ਦੀ ਇਸਤ੍ਰੀ। ੮. ਸੁਰਗ ਦੀ ਇੱਕ ਅਪਸਰਾ। ੯. ਰਾਜਾ ਯੁਧਿਸ੍ਹਿਰ ਦੀ ਇੱਕ ਰਾਣੀ.

संग्या- पटना (पाटलिपुत्र) दा पुराणा नाम। २. उॱजयिनी दा पुराणा नाउं। ३. लक्श्‍मी। ४. देखो, चतौड़गड़। ५. इॱक छंद. इस दा नाउं "चतुरपदी" अते "चवपैया" भी है. लॱछण- चार चरण, प्रति चरण ३० मात्रा. पहिला विश्राम १०. पुर, दूजा ८. पुर, तीजा १२. पुर, अंत सगण अते गुरु, ,  इस दे पहिले अते दूजे विश्राम दा अनुप्रास मिले तद उॱतम है.#उदाहरण-#दिखियत सभ पापी, नहि हरिजापी.#तदपि महा रिस ठानै,#हैं अति बिभचारी, परत्रिय भारी,#देव पितर नहि मानै,#सो तदपि महां बर, कहित धरमधर,#पापकरम अधिकारी,#ध्रिग ध्रिग सभ आखैं, मुख नहि भाखैं,#देहिं प्रिसि चढ गारी.#(कलकी)#(अ) छंदग्रंथां विॱच पदमावती दा इॱक होर रूप भी है कि- चार चरण, प्रति चरण ३२ मात्रा, पहिला विश्राम १०. पुर, दूजा ८. पुर, तीजा १४. पुर, अंत दो गुरु. इस दा नाम "कमलावती" भी है.#उदाहरण-#सभ जग को करता, जीवन भरता,#जिहि पूजत मुनि जन सारे,#तिस त्यागी सेवा, पूजैं देवा,#सहैं कस्ह अतिह भारे. ×××#६. मनसादेवी। ७. जयदेव दी इसत्री। ८. सुरग दी इॱक अपसरा। ९. राजा युधिस्हिरदी इॱक राणी.

You Might Interested In: