ਪ੍ਰਾਕ੍ਰਿਤ

prākritaप्राक्रित

ਸੰ. प्रकृत. ਵਿ- ਸ੍ਵਾਭਾਵਿਕ. ਕੁਦਰਤੀ। ੨. ਸੰਸਾਰੀ. ਲੌਕਿਕ। ੩. ਸਾਧਾਰਣ. ਮਾਮੂਲੀ। ੪. ਸੰਗ੍ਯਾ- ਸਮੇਂ ਦੇ ਫੇਰ ਅਤੇ ਅਨੇਕ ਭਾਖਾ ਬੋਲਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮੇਲ ਮਿਲਾਪ ਤੋਂ ਸ੍ਵਾਭਾਵਿਕ ਬਣੀ ਹੋਈ ਇੱਕ ਬੋਲੀ. ਇਹ ਅਸਲ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਤੋਂ ਵਿਗੜੀ ਹੋਈ ਭਾਸਾ ਹੈ, ਜੋ ਪੁਰਾਣੇ ਸਮੇਂ ਨਾਟਕਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ.#ਭਾਸਾ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਰਾਜੇ, ਅਹਿਲਕਾਰ, ਪੰਡਿਤ ਅਤੇ ਪਿੰਡਾਂ ਦੇ ਗਵਾਰ, ਅਰ ਨੀਚ ਜਾਤਿ ਦੇ ਲੋਕ ਜਦ ਪਰਸਪਰ ਬਾਤਚੀਤ ਕਰਦੇ ਸਨ, ਤਦ ਇੱਕ ਮਿਸ਼੍ਰਿਤ ਭਾਸਾ ਸੁਭਾਵਿਕ ਹੀ ਬਣ ਗਈ.#ਭਾਵੇਂ ਹਿੰਦੀ ਉਰਦੂ ਬੰਗਾਲੀ ਪੰਜਾਬੀ ਆਦਿ ਸਭ ਪ੍ਰਾਕ੍ਰਿਤ ਭਾਸਾ ਹਨ, ਪਰ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਉਸ ਬੋਲੀ ਦੀ ਪ੍ਰਾਕ੍ਰਿਤ ਸੰਗ੍ਯਾ ਹੋਈ, ਜੋ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਬੋਲਣ ਦੇ ਜ਼ਮਾਨੇ ਤੋਂ ਪਿੱਛੋਂ ਮਿਲੀ ਹੋਈ ਭਾਸਾ ਸੀ.#ਪ੍ਰਾਕ੍ਰਿਤ ਵਿੱਚ अ आ इ ई उ ऊ ए ओ ਇਹ ਅੱਠ ਸ੍ਵਰ ਅਤੇ क ख ग घ, च छ ज झ, ट ठ ड ढ ण, त थ द ध, प फ ब भ म, य र ल व स ह ਇਹ ੨੮ ਵ੍ਯੰਜਨ ਹਨ.#ਦੇਖੋ, ਸਹਸਕਿਰਤ ਅਤੇ ਗਾਥਾ.

सं. प्रकृत. वि- स्वाभाविक. कुदरती। २. संसारी. लौकिक। ३. साधारण. मामूली। ४. संग्या- समें दे फेर अते अनेक भाखा बोलण वाले लोकां दे मेल मिलाप तों स्वाभाविक बणी होई इॱक बोली. इह असल संसक्रित तों विगड़ी होई भासा है, जो पुराणे समें नाटकां विॱच बहुत वरती जांदी सी.#भासा दे इतिहास तों पता लगदा है कि राजे, अहिलकार, पंडित अते पिंडां दे गवार, अर नीच जाति दे लोक जद परसपर बातचीत करदे सन, तद इॱक मिश्रित भासा सुभाविक ही बण गई.#भावें हिंदी उरदू बंगाली पंजाबी आदि सभ प्राक्रित भासा हन, पर खास करके उस बोली दी प्राक्रित संग्या होई, जो संसक्रित बोलण दे ज़माने तों पिॱछों मिली होई भासा सी.#प्राक्रित विॱच अ आ इ ई उ ऊ ए ओ इह अॱठ स्वर अते क ख ग घ, च छ ज झ, ट ठ ड ढ ण, त थ द ध, पफ ब भ म, य र ल व स ह इह २८ व्यंजन हन.#देखो, सहसकिरत अते गाथा.

You Might Interested In: