ਪਰਮਾਣੁ

paramānuपरमाणु


ਸੰ. ਸੰਗ੍ਯਾ- ਪਰਮ- ਅਣੁ. ਸਿੰਧੀ. ਪਰਮਾਣੋ. ਬਹੁਤ ਛੋਟਾ ਭਾਗ. ਪ੍ਰਿਥਿਵੀ ਜਲ ਆਦਿ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦਾ ਉਹ ਬਾਰੀਕ ਜ਼ਰਰਾ, ਜਿਸ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਅਰ ਜੋ ਖਾਲੀ ਨੇਤ੍ਰਾਂ ਨਾਲ ਦੇਖਿਆ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦਾ. Atom. ਵੈਸ਼ੇਸਿਕ ਮਤ ਅਨੁਸਾਰ ਪ੍ਰਿਥਿਵੀ ਜਲ ਅਗਨਿ ਅਤੇ ਪਵਨ ਦੇ ਪਰਮਾਣੁ ਜਦ ਇਕੱਠੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਤਦ ਪਹਿਲਾਂ ਦੋ ਪਰਮਾਣੁ ਤੋਂ ਦ੍ਵ੍ਯਣੁਕ ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਦ੍ਵ੍ਯਣੁਕ ਤੋਂ ਤ੍ਰਸਰੇਣੁ ਹੁੰਦਾ ਹੈ. ਇਸੇ ਤਰਾਂ ਪਰਮਾਣੂਆਂ ਦੇ ਸੰਘੱਟ ਤੋਂ ਜਗਤਰਚਨਾ ਹੋਇਆ ਕਰਦੀ ਹੈ. ਜਦ ਪਰਮਾਣੁ ਬਿਖਰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਤਦ ਸੰਸਾਰ ਦੀ ਪ੍ਰਲਯ ਹੁੰਦੀ ਹੈ. "ਪਰਮਾਣੋ ਪਰਜੰਤ ਆਕਾਸਹ." (ਗਾਥਾ)#ਵੈਸ਼ੇਸਿਕ ਅਰ ਨ੍ਯਾਯ ਵਾਲੇ ਜੋ ਉੱਪਰ ਲਿਖੀ ਰੀਤੀ ਅਨੁਸਾਰ ਪਰਮਾਣੂਆਂ ਤੋਂ ਜਗਤਰਚਨਾ ਮੰਨਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਿੱਧਾਂਤ ਦਾ ਨਾਮ "ਪਰਮਾਣੁਵਾਦ" ਹੈ.


सं. संग्या- परम- अणु. सिंधी. परमाणो. बहुत छोटा भाग. प्रिथिवी जल आदि पदारथां दा उह बारीक ज़ररा, जिस दा हिॱसा नहीं हो सकदा अर जो खाली नेत्रां नाल देखिआ नहीं जा सकदा. Atom. वैशेसिक मत अनुसार प्रिथिवी जल अगनि अते पवन दे परमाणु जद इकॱठे हुंदे हन, तद पहिलांदो परमाणु तों द्व्यणुक अते तिंन द्व्यणुक तों त्रसरेणु हुंदा है. इसे तरां परमाणूआं दे संघॱट तों जगतरचना होइआ करदी है. जद परमाणु बिखर जांदे हन, तद संसार दी प्रलय हुंदी है. "परमाणो परजंत आकासह." (गाथा)#वैशेसिक अर न्याय वाले जो उॱपर लिखी रीती अनुसार परमाणूआं तों जगतरचना मंनदे हन, उन्हां दे सिॱधांत दा नाम "परमाणुवाद" है.