ਕਾਰ

kāraकार


ਸੰਗ੍ਯਾ- ਕਾਰ੍‍ਯ. ਕੰਮ. ਕ੍ਰਿਯਾ. ਫ਼ਾ. [کار] "ਜੋ ਤੁਧੁ ਭਾਵੈ ਸਾਈ ਭਲੀ ਕਾਰ." (ਜਪੁ) ੨. ਵਿ- ਕਰਤਾ. ਕਰਨ ਵਾਲਾ. ਜੈਸੇ- ਚਰਮਕਾਰ, ਸੁਵਰਣਕਾਰ, ਲੋਹਕਾਰ ਆਦਿ. ਐਸੀ ਦਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਦੇ ਅੰਤ ਆਉਂਦਾ ਹੈ. ਫ਼ਾਰਸੀ ਵਿੱਚ ਭੀ ਇਹ ਇਵੇਂ ਹੀ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ. ਜੈਸੇ ਮੀਨਾਕਾਰ। ੩. ਸੰਗ੍ਯਾ- ਕਰਨ ਯੋਗ ਕੰਮ. ਕਰਣੀਯ ਕਾਰਯ. "ਜਿਤਨੇ ਜੀਅਜੰਤੁ ਪ੍ਰਭੁ ਕੀਨੇ ਤਿਤਨੇ ਸਿਰਿ ਕਾਰ ਲਿਖਾਵੈ." (ਮਲਾ ਮਃ ੪) ੪. ਧਰਮ ਦਾ ਟੈਕਸ. ਦਸਵੰਧ ਆਦਿਕ. "ਕਾਰ ਭੇਟ ਗੁਰ ਕੀ ਸਿਖ ਲਾਵਹਿ." (ਗੁਪ੍ਰਸੂ) ੫. ਰੇਖਾ. ਲਕੀਰ. "ਦੇਕੈ ਚਉਕਾ ਕਢੀ ਕਾਰ."¹ (ਵਾਰ ਆਸਾ) ੬. ਤੰਤ੍ਰਸ਼ਾਸਤ੍ਰ ਅਨੁਸਾਰ ਮੰਤ੍ਰਵਿਧਿ ਨਾਲ ਰਖ੍ਯਾ ਲਈ ਕੀਤੀ ਹੋਈ ਲੀਕ. "ਚਉਗਿਰਦ ਹਮਾਰੈ ਰਾਮਕਾਰ ਦੁਖ ਲਗੈ ਨ ਭਾਈ." (ਬਿਲਾ ਮਃ ੫) ੭. ਕਾਲਸ. "ਤਿਨ ਅੰਤਰਿ ਕਾਰ ਕਰੀਠਾ." (ਗਉ ਮਃ ੪) ਦੇਖੋ, ਕਾਰ ਕਰੀਠਾ। ੮. ਅਹੰਕਾਰ ਦਾ ਸੰਖੇਪ. "ਨ ਕਾਮ ਹੈ ਨ ਕ੍ਰੋਧ ਹੈ ਨ ਲੋਭ ਹੈ ਨ ਕਾਰ ਹੈ." (ਅਕਾਲ) ੯. ਅ਼. [قعر] ਕ਼ਅ਼ਰ. ਦਰਿਆ ਅਤੇ ਖੂਹ ਦੀ ਗਹਿਰਾਈ. ਖੂਹ ਅਤੇ ਤਾਲ ਦੀ ਗਾਰ. "ਖਨਤੇ ਕਾਰ ਸੁ ਵਹਿਰ ਨਿਕਰਹੀਂ." (ਗੁਪ੍ਰਸੂ) ੧੦. ਫ਼ਾ. [کار] ਜੰਗ. "ਖ਼ਸਮ ਰਾ ਚੁ ਕੋਰੋ ਕੁਨਦ ਵਕਤ ਕਾਰ." (ਜਫਰ) ੧੧. ਤੁ. [قار] ਕ਼ਾਰ. ਬਰਫ। ੧੨. ਅ਼. ਕਾਲਾ ਰੰਗ.


संग्या- कार्‍य. कंम. क्रिया. फ़ा. [کار] "जो तुधु भावै साई भली कार." (जपु) २. वि- करता. करन वाला. जैसे- चरमकार, सुवरणकार, लोहकार आदि. ऐसी दशा विॱच इह शबद दे अंत आउंदा है. फ़ारसी विॱच भी इह इवें ही वरतिआ जांदा है. जैसे मीनाकार। ३. संग्या- करन योग कंम. करणीय कारय. "जितने जीअजंतु प्रभु कीने तितने सिरि कार लिखावै." (मला मः ४) ४. धरम दा टैकस. दसवंध आदिक. "कार भेट गुर की सिख लावहि." (गुप्रसू) ५. रेखा. लकीर. "देकै चउकाकढी कार."¹ (वार आसा) ६. तंत्रशासत्र अनुसार मंत्रविधि नाल रख्या लई कीती होई लीक. "चउगिरद हमारै रामकार दुख लगै न भाई." (बिला मः ५) ७. कालस. "तिन अंतरि कार करीठा." (गउ मः ४) देखो, कार करीठा। ८. अहंकार दा संखेप. "न काम है न क्रोध है न लोभ है न कार है." (अकाल) ९. अ़. [قعر] क़अ़र. दरिआ अते खूह दी गहिराई. खूह अते ताल दी गार. "खनते कार सु वहिर निकरहीं." (गुप्रसू) १०. फ़ा. [کار] जंग. "ख़सम रा चु कोरो कुनद वकत कार." (जफर) ११. तु. [قار] क़ार. बरफ। १२. अ़. काला रंग.