ਕਸਤੂਰਾ, ਕਸਤੂਰਿ, ਕਸਤੂਰਿਕਾ, ਕਸਤੂਰੀ

kasatūrā, kasatūri, kasatūrikā, kasatūrīकसतूरा, कसतूरि, कसतूरिका, कसतूरी


ਸੰ. कस्तूरी मृग, कस्तुरिका, कस्तुरी ਇੱਕ ਜਾਤਿ ਦਾ ਮ੍ਰਿਗ, ਜਿਸ ਦੀ ਨਾਭਿ ਵਿੱਚੋਂ ਸੁਗੰਧ ਵਾਲਾ ਦ੍ਰਵ੍ਯ (ਪਦਾਰਥ) ਕਸ੍ਤੂਰੀ ਨਿਕਲਦਾ ਹੈ. Musk- deer.#ਇਹ ਚਿੰਕਾਰੇ ਨਾਲੋਂ ਛੋਟਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਅਰ ਠੰਢੇ ਅਸਥਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਉੱਚੇ ਪਹਾੜਾਂ ਤੇ ਮਿਲਦਾ ਹੈ. ਕਸਤੂਰੀ ਦੀ ਤਾਸੀਰ ਗਰਮ ਤਰ ਹੈ. ਇਹ ਅਨੇਕ ਦਵਾਈਆਂ ਵਿੱਚ ਵਰਤੀਦੀ ਹੈ. L. Moschus Moschiferus.#ਕਵਿ ਲਿਖਦੇ ਹਨ ਕਿ ਮ੍ਰਿਗ ਆਪਣੀ ਨਾਭਿ ਵਿੱਚ ਇਸਥਿਤ ਕਸਤੂਰੀ (ਕਸ੍ਤੂਰਿਕਾ) ਦੀ ਸੁਗੰਧ ਤੇ ਮੋਹਿਤ ਹੋਕੇ ਭੁਲੇਖੇ ਨਾਲ ਜਾਣਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸੁਗੰਧ ਜੰਗਲ ਵਿੱਚੋਂ ਆ ਰਹੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਢੂੰਡਦਾ ਢੂੰਡਦਾ ਥਕ ਜਾਂਦਾ ਹੈ. ਇਹ ਦ੍ਰਿਸ੍ਟਾਂਤ ਉਨ੍ਹਾਂ ਉੱਪਰ ਘਟਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਆਤਮਾ ਨੂੰ ਆਨੰਦਰੂਪ ਨਾ ਜਾਣਕੇ, ਵਿਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਆਨੰਦ ਢੂੰਡਦੇ ਹਨ. "ਜਿਉ ਕਸਤੂਰੀ ਮਿਰਗੁ ਨ ਜਾਣੈ." (ਵਾਰ ਸੋਰ ਮਃ ੩) "ਕਸਤੂਰਿ ਕੁੰਗੂ ਅਗਰੁ ਚੰਦਨ." (ਸ੍ਰੀ ਮਃ ੧)


सं. कस्तूरी मृग, कस्तुरिका, कस्तुरी इॱक जाति दा म्रिग, जिस दी नाभि विॱचों सुगंध वाला द्रव्य (पदारथ) कस्तूरी निकलदा है. Musk- deer.#इह चिंकारे नालों छोटा हुंदा है, अर ठंढे असथानां विॱच रहिंदा है, खास करके उॱचे पहाड़ां ते मिलदा है. कसतूरी दी तासीर गरम तर है. इह अनेक दवाईआं विॱच वरतीदी है. L. Moschus Moschiferus.#कवि लिखदे हन कि म्रिग आपणी नाभि विॱच इसथित कसतूरी (कस्तूरिका) दी सुगंध ते मोहित होके भुलेखे नाल जाणदा है कि इह सुगंध जंगल विॱचों आ रही है, अते ढूंडदा ढूंडदा थक जांदा है. इह द्रिस्टांत उन्हां उॱपर घटदा है, जो आतमा नूं आनंदरूप ना जाणके, विसिआं विॱच आनंद ढूंडदे हन. "जिउ कसतूरी मिरगु न जाणै." (वार सोर मः ३) "कसतूरि कुंगू अगरु चंदन." (स्री मः १)