ਸੋਰਠਾ

soratdhāसोरठा

ਇੱਕ ਮਾਤ੍ਰਿਕ ਛੰਦ. ਲੱਛਣ- ਦੋ ਚਰਣ, ਪ੍ਰਤਿ ਚਰਣ ਦੋ ਪਾਦ, ਪਹਿਲੇ ਪਾਦ ਵਿੱਚ ਗਿਆਰਾਂ ਮਾਤ੍ਰਾ ਅਤੇ ਵਿਸ਼੍ਰਾਮ ਲਘੁ ਅੱਖਰ ਤੇ, ਦੂਜੇ ਵਿੱਚ ੧੩. ਮਾਤ੍ਰਾ ਅਤੇ ਵਿਸ਼੍ਰਾਮ ਗੁਰੂ ਅੱਖਰ ਪੁਰ. ਇਹ ਛੰਦ ਦੋਹੇ ਦਾ ਉਲਟ ਹੈ.#ਉਦਾਹਰਣ-#ਸਾਲਾਹੀ ਸਾਲਾਹਿ, ਏਤੀ ਸੁਰਤਿ ਨ ਪਾਈਆ,#ਨਦੀਆ ਅਤੈ ਵਾਹ, ਪਵਹਿ ਸਮੁੰਦਿ ਨ ਜਾਣੀਅਹਿ.#(ਜਪੁ)#ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਵਿੱਚ ਸੋਰਠਾ ਛੰਦ ਦਾ ਸਿਰਲੇਖ "ਸਲੋਕ" ਭੀ ਦੇਖੀਦਾ. ਯਥਾ- ਨਰ ਚਾਹਤ ਕਛੁ ਅਉਰ, ਅਉਰੈ ਕੀ ਅਉਰੈ ਭਈ xxx (ਸ ਮਃ ੯) ਦੇਖੋ, ਡਖਣਾ.

इॱक मात्रिक छंद. लॱछण- दो चरण, प्रति चरण दो पाद, पहिले पाद विॱच गिआरां मात्रा अते विश्राम लघु अॱखर ते, दूजे विॱच १३. मात्रा अते विश्राम गुरू अॱखर पुर. इह छंद दोहे दा उलट है.#उदाहरण-#सालाही सालाहि, एती सुरति न पाईआ,#नदीआ अतै वाह, पवहि समुंदि न जाणीअहि.#(जपु)#श्री गुरू ग्रंथ साहिब विॱच सोरठा छंद दा सिरलेख "सलोक" भी देखीदा. यथा- नर चाहत कछु अउर, अउरै की अउरै भई xxx (स मः ९) देखो, डखणा.

You Might Interested In: