ਸੂਪਨਖਾ

sūpanakhāसूपनखा


ਸੰ. शूर्पणखा ਸੂਰ੍‍ਪਣਖਾ.¹ ਸੂਰਪ (ਛੱਜ) ਜੇਹੇ ਨੌਹਾਂ ਵਾਲੀ ਰਾਵਣ ਦੀ ਭੈਣ. ਰਾਮਾਇਣ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮ ਦੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਦੇਖਕੇ ਮੋਹਿਤ ਹੋ ਗਈ. ਜਦ ਇਸ ਨੇ ਰਾਮਚੰਦ੍ਰ ਜੀ ਨੂੰ ਵਰਣਾ ਚਾਹਿਆ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਲਛਮਣ ਪਾਸ ਘੱਲ ਦਿੱਤੀ. ਅਤੇ ਲਛਮਣ ਨੇ ਮੁੜ ਇਸ ਨੂੰ ਰਾਮ ਕੋਲ ਭੇਜਿਆ. ਅੰਤ ਨੂੰ ਗੁੱਸੇ ਵਿੱਚ ਆਕੇ ਇਹ ਸੀਤਾ ਨਾਲ ਲੜ ਪਈ. ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮ ਨੇ ਲਮਛਣ ਨੂੰ ਆਖਿਆ ਕਿ ਇਸ ਦਾ ਕੋਈ ਅੰਗ ਭੰਗ ਕਰ ਦਿਓ. ਤਾਂ ਲਛਮਣ ਨੇ ਸੂਪਨਖਾ ਦਾ ਨੱਕ ਤੇ ਕੰਨ ਕੱਟ ਦਿੱਤੇ. ਭੈਣ ਦਾ ਬਦਲਾ ਲੈਣ ਲਈ ਰਾਵਣ ਨੇ ਸੀਤਾ ਚੁਰਾਈ, ਜਿਸ ਕਾਰਣ ਰਾਮਚੰਦ੍ਰ ਜੀ ਅਤੇ ਰਾਵਣ ਦਾ ਯੁੱਧ ਹੋਇਆ. "ਸੂਪਨਖਾ ਇਹ ਭਾਂਤ ਸੁਨੀ ਜਬ." (ਰਾਮਾਵ)


सं. शूर्पणखा सूर्‍पणखा.¹ सूरप (छॱज) जेहे नौहां वाली रावण दी भैण. रामाइण विॱच लिखिआ है कि इह श्री राम दी सुंदरता देखके मोहित हो गई. जद इस ने रामचंद्र जी नूं वरणा चाहिआ तां उन्हां ने लछमण पास घॱल दिॱती. अते लछमण ने मुड़ इस नूं राम कोल भेजिआ. अंत नूं गुॱसे विॱच आके इह सीता नाल लड़ पई. श्री राम ने लमछण नूं आखिआ कि इस दा कोई अंग भंग कर दिओ. तां लछमण ने सूपनखा दा नॱक ते कंन कॱट दिॱते. भैण दा बदला लैण लई रावण ने सीता चुराई, जिस कारण रामचंद्र जी अते रावण दा युॱध होइआ. "सूपनखा इह भांत सुनी जब." (रामाव)