ਵਿਵਾਹ

vivāhaविवाह


ਸੰ. ਵਿ- ਵਹ. ਲੈ- ਜਾਣ ਦੀ ਕ੍ਰਿਯਾ. ਇਸਤ੍ਰੀ ਨੂੰ ਪਿਤਾ ਦੇ ਘਰੋਂ ਆਪਣੇ ਘਰ ਲੈ ਜਾਣ ਦੀ ਕ੍ਰਿਯਾ. ਉਦਵਾਹ. ਸ਼ਾਦੀ. ਆਨੰਦ. ਨਿਕਾਹ. ਪਾਣਿਗ੍ਰਹਣ. ਦਾਰਪਰਿਗ੍ਰਹ. ਮਨੁ ਆਦਿ ਰਿਖੀਆਂ ਨੇ ਅੱਠ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦਾ ਵਿਵਾਹ ਲਿਖਿਆ ਹੈ।¹#੧. ਬ੍ਰਾਹ੍‌ਮ- ਵਰ ਨੂੰ ਘਰ ਬੁਲਾਕੇ ਭੂਖਣ ਵਸਤ੍ਰ ਸਹਿਤ ਕਨ੍ਯਾ ਦੇਣੀ.#੨. ਦੈਵ- ਯਗ੍ਯ ਕਰਾਉਣ ਵਾਲੇ ਰਿਤ੍ਵਿਜ ਨੂੰ ਕਨ੍ਯਾ ਦਾਨ ਕਰਨੀ.#੩. ਆਰ੍ਸ- ਵਰ ਤੋਂ ਕੋ ਬੈਲ ਲੈਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬਦਲੇ ਕਨ੍ਯਾ ਦੇਣੀ.#੪. ਪ੍ਰਾਜਾਪਤ੍ਯ- ਲਾੜੀ ਅਤੇ ਲਾੜਾ ਸੰਤਾਨ ਉਤਪੱਤੀ ਲਈ ਪਰਸਪਰ ਸੰਮਤੀ ਨਾਲ ਜੋ ਸ਼ਾਦੀ ਕਰਨ.²#੫. ਆਸੁਰ- ਧਨ ਲੈਕੇ ਕਨ੍ਯਾ ਦੇਣੀ.#੬. ਗਾਂਧਰਵ- ਸ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵਰ ਅਤੇ ਕਨ੍ਯਾ ਦੀ ਆਪੋਵਿੱਚੀ ਪ੍ਰੀਤਿ ਹੋਣ ਪੁਰ ਵਿਵਾਹ.#੭. ਰਾਕ੍ਸ਼੍‍ਸ- ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਜਿੱਤਕੇ ਕਨ੍ਯਾ ਲੈ ਜਾਣੀ.#੮. ਪੈਸ਼ਾਚ- ਜ਼ੁਲਮ ਨਾਲ ਹੋਂਦੀ ਕਨ੍ਯਾ ਖੋਹਕੇ ਲੈ ਜਾਣੀ.


सं. वि- वह. लै- जाण दी क्रिया. इसत्री नूं पिता दे घरों आपणे घर लै जाण दी क्रिया. उदवाह. शादी. आनंद. निकाह. पाणिग्रहण. दारपरिग्रह. मनु आदि रिखीआं ने अॱठ प्रकार दा विवाह लिखिआ है।¹#१. ब्राह्‌म- वर नूं घर बुलाके भूखण वसत्र सहित कन्या देणी.#२. दैव- यग्य कराउण वाले रित्विज नूं कन्या दान करनी.#३. आर्स- वर तों को बैल लैके उन्हां दे बदले कन्या देणी.#४. प्राजापत्य- लाड़ी अते लाड़ा संतान उतपॱती लई परसपर संमती नाल जो शादी करन.²#५. आसुर- धन लैके कन्या देणी.#६. गांधरव- शादी तों पहिलां वर अते कन्या दी आपोविॱची प्रीति होण पुर विवाह.#७. राक्श्‍स- जंग विॱच जिॱतकेकन्या लै जाणी.#८. पैशाच- ज़ुलम नाल होंदी कन्या खोहके लै जाणी.