ਵਿਧਿ

vidhhiविधि


ਸੰ. ਸੰਗ੍ਯਾ- ਰੀਤਿ. ਢੰਗ। ੨. ਧਰਮਗ੍ਰੰਥ ਦੀ ਦੱਸੀ ਹੋਈ ਕਰਨ ਯੋਗ੍ਯ ਕ੍ਰਿਯਾ। ੩. ਜਗਤ ਦੀ ਰਚਨਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਬ੍ਰਹਮਾ. ਵਿਧਾਤ੍ਰਿ। ੪. ਕਾਵ੍ਯ ਅਨੁਸਾਰ ਇੱਕ ਅਰਥਾਲੰਕਾਰ. ਕਿਸੇ ਵਸਤੁ ਵਿੱਚ ਜੋ ਸੁਭਾਉਕ (ਸ੍ਵਾਭਾਵਿਕ) ਗੁਣ ਹੈ, ਉਸ ਦਾ ਉਸ ਵਿੱਚ ਵਿਧਾਨ ਕਰਨਾ "ਵਿਧਿ" ਅਲੰਕਾਰ ਹੈ.#ਸਿੱਧਅਰਥ ਕੇ ਸਾਧੈ ਫੇਰ,#ਭੂਸਣ ਵਿਧਿ ਤਾਂਕੋ ਹਿਯ ਹੇਰ. (ਗਰਬਗੰਜਨੀ)#ਉਦਾਹਰਣ-#ਜਹਿ ਜਹਿ ਕਾਜ ਕਿਰਤ ਸੇਵਕ ਕੀ,#ਤਹਾਂ ਤਹਾਂ ਉਠਿ ਧਾਵੈ,#ਸੇਵਕ ਕਉ ਨਿਕਟੀ ਹੋਇ ਦਿਖਾਵੈ." (ਆਸਾ ਮਃ ੫)#ਮਨ ਬਾਸੇ ਜਿਉ ਨਿਤ ਭਉਦਿਆ. (ਸੂਹੀ ਛੰਤ ਮਃ ੪)


सं. संग्या- रीति. ढंग। २. धरमग्रंथ दी दॱसी होई करन योग्य क्रिया। ३. जगत दी रचना करन वाला ब्रहमा. विधात्रि। ४. काव्य अनुसार इॱक अरथालंकार. किसे वसतु विॱच जो सुभाउक (स्वाभाविक) गुण है, उस दा उस विॱच विधान करना "विधि" अलंकार है.#सिॱधअरथ के साधै फेर,#भूसण विधि तांको हिय हेर. (गरबगंजनी)#उदाहरण-#जहि जहि काज किरत सेवक की,#तहां तहां उठि धावै,#सेवक कउ निकटी होइ दिखावै." (आसा मः ५)#मन बासे जिउ नित भउदिआ. (सूही छंत मः ४)