ਪ੍ਰਤ੍ਯਨੀਕ, ਪਰਤ੍ਯਨੀਕ

pratyanīka, paratyanīkaप्रत्यनीक, परत्यनीक


ਸੰਗ੍ਯਾ- ਵਿਰੋਧੀ. ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ। ੨. ਵਿਘਨ। ੩. ਪ੍ਰਬਲ ਵੈਰੀ ਪੁਰ ਕੁਝ ਵਸ਼ ਨਾ ਚਲੇ, ਪਰ ਉਸ ਦੇ ਪੱਖੀ ਨੂੰ ਦੁੱਖ ਦੇਣ ਦਾ ਜਤਨ ਕਰਨਾ. ਪ੍ਰਤ੍ਯਨੀਕ ਅਲੰਕਾਰ ਹੈ.#ਜਹਿਂ ਜੋਰਾਵਰ ਸ਼ਤ੍ਰੂ ਕੋ ਪਕ੍ਸ਼ੀ ਪੈ ਕਰ ਜੋਰ,#ਪ੍ਰਤ੍ਯਨੀਕ ਤਾਂ ਸੋਂ ਕਹੈਂ ਭੂਸਣ ਬੁੱਧਿਅਮੋਰ.#(ਸ਼ਿਵਰਾਜਭੂਸਣ)#ਉਦਾਹਰਣ-#ਵਰਮੀ ਮਾਰੀ ਸਾਪੁ ਨ ਮਰਈ, ਨਾਮ ਨ ਸੁਨਈ ਡੱਰਾ.#(ਆਸਾ ਮਃ ੫)#ਤਵ ਬਲ ਇਹਾਂ ਨ ਪਰ ਸਕੇ ਬਰਵਾ ਹਨਾ ਰਿਸਾਇ,#ਸਾਲਨ ਰਸ ਜਿਮ ਬਾਨੀਓ ਰੋਰਨ ਖਾਤ ਬਨਾਇ.#(ਵਿਚਿਤ੍ਰ)#ਸੱਤਨ ਸੋਂ ਵਸ਼ ਨਾ ਚਲ੍ਯੋ ਰਮਾ ਵਿਚਾਰਨ ਕੀਨ,#ਕਵਿ ਕੋਵਿਦ ਹਿਯ ਧਰਤ ਜੇ ਤਿਨ ਕੋ ਦਾਰਿਦ ਦੀਨ.#(ਅਲੰਕਾਰਸਾਗਰਸੁਧਾ)#ਵਿਦ੍ਯਾ ਸੌਕਣ ਨਾਲ ਤਾਂ ਲਕ੍ਸ਼੍‍ਮੀ ਦਾ ਕੁਝ ਜੋਰ ਨਾ ਚੱਲਿਆ, ਪਰ ਵਿਦ੍ਯਾ ਦੇ ਪ੍ਰੇਮੀ ਕਵਿ ਪੰਡਿਤਾਂ ਨੂੰ ਨਿਰਧਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ.


संग्या- विरोधी. मुकाबला करन वाला। २. विघन। ३. प्रबल वैरी पुर कुझ वश ना चले, पर उस दे पॱखी नूं दुॱख देण दा जतन करना. प्रत्यनीक अलंकार है.#जहिं जोरावर शत्रू को पक्शी पै कर जोर,#प्रत्यनीक तां सों कहैं भूसण बुॱधिअमोर.#(शिवराजभूसण)#उदाहरण-#वरमी मारी सापु न मरई, नाम न सुनई डॱरा.#(आसा मः ५)#तव बल इहां न पर सके बरवा हना रिसाइ,#सालनरस जिम बानीओ रोरन खात बनाइ.#(विचित्र)#सॱतन सों वश ना चल्यो रमा विचारन कीन,#कवि कोविद हिय धरत जे तिन को दारिद दीन.#(अलंकारसागरसुधा)#विद्या सौकण नाल तां लक्श्‍मी दा कुझ जोर ना चॱलिआ, पर विद्या दे प्रेमी कवि पंडितां नूं निरधन कर दिॱता.