ਮੇਰੁ

mēruमेरु

ਸੰ. ਸੰਗ੍ਯਾ- ਪੁਰਾਣਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਪ੍ਰਿਥਿਵੀ ਦੇ ਮੱਧ ਇੱਕ ਵਡਾ ਪਹਾੜ, ਜਿਸ ਪੁਰ ਇੰਦ੍ਰ ਕੁਬੇਰ ਆਦਿ ਦੇਵਤਿਆਂ ਦੀਆਂ ਪੁਰੀਆਂ ਹਨ. ਇਸ ਦੇ ਨਾਮ ਸੁਮੇਰੁ. ਹੇਮਾਦ੍ਰਿ. ਰਤਨਸਾਨੁ, ਅਮਰਾਦ੍ਰਿ ਆਦਿ ਅਨੇਕ ਹਨ. "ਤ੍ਰਿਣ ਮੇਰੁ ਦਿਖੀਤਾ." (ਬਿਲਾ ਮਃ ੫) ੨. ਮੰਦਰਾਚਲ. "ਮੇਰੁ ਕੀਆ ਮਾਧਾਣੀ.") (ਮਃ ੧. ਵਾਰ ਮਾਝ) ੩. ਮਾਲਾ ਦਾ ਸ਼ਿਰੋਮਣਿ ਮਣਕਾ. "ਤੂੰ ਗੰਠੀ, ਮੇਰੁ ਸਿਰਿ ਤੂੰ ਹੈ." (ਮਾਝ ਮਃ ੫) ੪. ਪਹਾੜ. ਗਿਰਿ. "ਮੇਰੁ ਮੇ ਸੁਮੇਰੁ ਬਡੋ." (ਭਾਗੁ ਕ) "ਕੂਪ ਤੇ ਮੇਰੁ ਕਰਾਵੈ." (ਸਾਰ ਕਬੀਰ) ਨੀਵੇਂ ਥਾਂ ਤੋਂ ਉੱਚਾ ਪਹਾੜ ਕਰਦਾ ਹੈ। ੫. ਕੰਗਰੋੜ ਦੀ ਹੱਡੀ. ਰੀਢ. ਦੇਖੋ, ਮੇਰਡੰਡ। ੬. ਯੋਗਮਤ ਅਨੁਸਾਰ ਦਸ਼ਮਦ੍ਵਾਰ। ੭. ਛੱਖ੍ਯ ਦਾ ਇੱਕ ਰੂਪ. ਦੇਖੋ, ਗੁਰੁ ਛੰਦ ਦਿਵਾਕਰ। ੮. ਵਿ- ਪ੍ਰਧਾਨ ਸ਼ਿਰੋਮਣਿ.

सं. संग्या- पुराणां अनुसार प्रिथिवी दे मॱध इॱक वडा पहाड़, जिस पुर इंद्र कुबेर आदि देवतिआं दीआं पुरीआं हन. इस दे नाम सुमेरु. हेमाद्रि. रतनसानु, अमराद्रि आदि अनेक हन. "त्रिण मेरु दिखीता." (बिला मः ५) २. मंदराचल. "मेरु कीआ माधाणी.") (मः १. वार माझ) ३. माला दा शिरोमणि मणका. "तूं गंठी, मेरु सिरि तूं है." (माझ मः ५) ४. पहाड़. गिरि. "मेरु मे सुमेरु बडो." (भागु क) "कूप ते मेरु करावै." (सार कबीर) नीवें थां तों उॱचा पहाड़ करदा है। ५. कंगरोड़ दी हॱडी. रीढ. देखो, मेरडंड। ६. योगमत अनुसार दशमद्वार। ७. छॱख्य दा इॱक रूप. देखो, गुरु छंद दिवाकर। ८. वि- प्रधान शिरोमणि.

You Might Interested In: