ਦੂਤਿਕਾ, ਦੂਤੀ

dhūtikā, dhūtīदूतिका, दूती


ਸੰ. ਸੰਗ੍ਯਾ- ਪ੍ਰੇਮੀ ਦਾ ਸੁਨੇਹਾ ਪੁਚਾਣ ਵਾਲੀ ਇਸਤ੍ਰੀ. "ਤਾਂਹਿ ਦੂਤਿਕਾ ਰਾਯ ਸੋਂ ਭੇਦ ਕਹ੍ਯੋ ਸਮਝਾਇ." (ਚਰਿਤ੍ਰ ੨) "ਤਬ ਦੂਤੀ ਇਹ ਬਾਤ ਬਨਾਈ." (ਚਰਿਤ੍ਰ ੩੯੭) ੨. ਵਕਾਲਤ ਕਰਨ ਵਾਲੀ. ਕਾਵ੍ਯ ਵਿੱਚ ਦੂਤੀ ਤਿੰਨ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੀ ਲਿਖੀ ਹੈ-#ਉੱਤਮਾ, ਜੋ ਮਿੱਠੇ ਪ੍ਯਾਰੇ ਬਚਨ ਕਹਿਕੇ ਆਪਣਾ ਕਾਰਯ ਸਿੱਧ ਕਰਦੀ ਹੈ.#ਮਧ੍ਯਮਾ, ਜੋ ਕੁਝ ਮਿੱਠੇ ਕੁਝ ਕੌੜੇ ਵਾਕ ਕਹਿਕੇ ਮਤ਼ਲਬ ਕੱਢਦੀ ਹੈ.#ਅਧਮਾ, ਜੋ ਕੇਵਲ ਕੌੜੇ ਵਚਨ ਕਹਿਣ ਵਾਲੀ ਹੈ। ੩. ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਦੂਤੀ ਦਾ ਅਰਥ ਚੁਗਲੀ ਭੀ ਹੈ. "ਜਾਇ ਸਭਾ ਮੇਂ ਦੂਤੀ ਖਾਈ." (ਸਲੇਹ) ੪. ਦੂਤੀਂ ਦੀ ਥਾਂ ਭੀ ਦੂਤੀ ਸ਼ਬਦ ਆਇਆ ਹੈ. ਦੂਤਾਂ ਨੇ. "ਜਮਦੂਤੀ ਹੈ ਹੇਰਿਆ ਦੁਖ ਹੀ ਮਹਿ ਪਚਾ." (ਵਾਰ ਮਾਰੂ ੨. ਮਃ ੫)


सं. संग्या- प्रेमी दा सुनेहा पुचाण वाली इसत्री. "तांहि दूतिका राय सों भेद कह्यो समझाइ." (चरित्र २) "तब दूती इह बात बनाई." (चरित्र ३९७) २. वकालत करन वाली. काव्य विॱच दूती तिंन प्रकार दी लिखी है-#उॱतमा, जो मिॱठे प्यारे बचन कहिके आपणा कारय सिॱध करदी है.#मध्यमा, जो कुझ मिॱठे कुझ कौड़े वाक कहिके मत़लब कॱढदी है.#अधमा, जो केवल कौड़े वचन कहिण वाली है। ३. पंजाबी विॱच दूती दा अरथ चुगली भी है. "जाइ सभा में दूती खाई." (सलेह) ४. दूतीं दी थां भी दूती शबद आइआ है. दूतां ने. "जमदूती है हेरिआ दुख ही महि पचा." (वार मारू २. मः ५)