ਤਨਮਾਤ੍ਰ

tanamātraतनमात्र

ਸੰ. तन्मात्र. ਸੰਗ੍ਯਾ- ਸਾਂਖ੍ਯ ਮਤ ਅਨੁਸਾਰ ਪੰਜ ਤੱਤਾਂ ਦਾ ਬਿਨਾ ਮਿਲਾਵਟ ਆਦਿਰੂਪ. ਸ਼ਬਦ, ਸਪਰਸ਼, ਰੂਪ, ਰਸ, ਗੰਧ.#ਉਤਪੱਤੀ ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਪ੍ਰਕ੍ਰਿਤਿ ਤੋਂ ਮਹਤਤ੍ਵ ਦੀ ਉਤਪੱਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ. ਮਹਤਤ੍ਵ ਤੋਂ ਅਹੰਕਾਰ, ਅਹੰਕਾਰ ਤੋਂ ਸੋਲਾਂ ਪਦਾਰਥ ਉਪਜਦੇ ਹਨ-#ਪੰਜ ਗ੍ਯਾਨ ਇੰਦ੍ਰਿਯ, ਪੰਜ ਕਰਮ ਇੰਦ੍ਰਿਯ, ਪੰਜ ਤਨ- ਮਾਤ੍ਰ ਅਤੇ ਮਨ. "ਪ੍ਰਕ੍ਰਿਤਿ ਮੂਲ ਮਹਤਤ੍ਵ ਉਪਾਵਾ ਅਹੰਕਾਰ ਤਨਮਾਤ੍ਰ ਬਨਾਵਾ." (ਨਾਪ੍ਰ)

सं. तन्मात्र. संग्या- सांख्य मत अनुसार पंज तॱतां दा बिना मिलावट आदिरूप. शबद, सपरश, रूप, रस, गंध.#उतपॱती दे प्रकार विॱच लिखिआ है कि प्रक्रिति तों महतत्व दी उतपॱती हुंदी है. महतत्व तों अहंकार, अहंकार तों सोलां पदारथ उपजदे हन-#पंज ग्यान इंद्रिय, पंज करम इंद्रिय, पंज तन- मात्र अते मन. "प्रक्रिति मूल महतत्व उपावा अहंकार तनमात्र बनावा." (नाप्र)

You Might Interested In: