ਉਪਧਾਤੁ

upadhhātuउपधातु


ਸੰ. ਸੰਗ੍ਯਾ- ਧਾਤੁ ਦੀ ਮੈਲ। ੨. ਦੋ ਧਾਤੂਆਂ ਤੋਂ ਮਿਲਕੇ ਬਣੀ ਧਾਤੁ। ੩. ਧਾਤੁ ਜੇਹਾ ਪਦਾਰਥ. ਜੈਸੇ- ਸੁਰਮਾ, ਨੀਲਾਥੋਥਾ, ਹੜਤਾਲ, ਆਦਿਕ ਪਦਾਰਥ. ਕਈਆਂ ਨੇ ਉਪਧਾਤਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਸੱਤ ਲਿਖੀ ਹੈ- ਸੋਇਨਾਮੱਖੀ, ਨੀਲਾਥੋਥਾ, ਹੜਤਾਲ, ਸੁਰਮਾ, ਅਭਰਕ, ਮੈਂਨਸਿਲ, ਖਪਰਿਯਾ."ਕਹਿ ਧਾਤੁ ਸਬੈ ਉਪਧਾਤੁ ਭਨੋ." (ਸਮੁਦ੍ਰ ਮਥਨ)


सं. संग्या- धातु दी मैल। २. दो धातूआं तों मिलके बणी धातु। ३. धातु जेहा पदारथ. जैसे- सुरमा, नीलाथोथा, हड़ताल, आदिक पदारथ. कईआं ने उपधातां दी गिणती सॱत लिखी है- सोइनामॱखी, नीलाथोथा, हड़ताल, सुरमा, अभरक, मैंनसिल, खपरिया."कहि धातु सबै उपधातु भनो." (समुद्र मथन)