ਚਤੁਸਪਦੀ

chatusapadhīचतुसपदी

ਸੰ. चतुष्पदी ਸਾਮਾਨ੍ਯ ਕਰਕੇ ਚਾਰ ਪਦਾਂ ਵਾਲੇ ਛੰਦ ਦੀ ਇਹ ਸੰਗ੍ਯਾ ਹੈ. ਵਿਸ਼ੇਸ ਕਰਕੇ ਇੱਕ ਛੰਦ ਦਾ ਰੂਪ ਹੈ- ਚਾਰ ਚਰਣ, ਪ੍ਰਤਿ ਚਰਣ ੩੦ ਮਾਤ੍ਰਾ, ਪਹਿਲਾ ਵਿਸ਼੍ਰਾਮ ੧੦. ਪੁਰ, ਦੂਜਾ ੮. ਪੁਰ, ਤੀਜਾ ੧੨. ਪੁਰ, ਅੰਤ ਇੱਕ ਸਗਣ ਇੱਕ ਗੁਰੁ. ਇਸ ਦਾ ਨਾਮ "ਚਵਪੈਯਾ" ਅਥਵਾ "ਚੌਪੈਯਾ" ਭੀ ਹੈ.#ਉਦਾਹਰਣ-#ਜਪਹੈਂ ਨ ਭਵਾਨੀ, ਅਕਥ ਕਹਾਨੀ,#ਪਾਪਕਰਮ ਰਤਿ ਐਸੇ,#ਮਾਨਹੈਂ ਨ ਦੇਵੰ, ਅਲਖ ਅਭੇਵੰ,#ਦੁਰਕ੍ਰਿਤ ਮੁਨਿਵਰ ਜੈਸੇ,#ਚੀਨਹੈਂ ਨ ਬਾਤੰ, ਪਰਤ੍ਰਿਯ ਰਾਤੰ,#ਧਰਮ ਨ ਕਰਮ ਉਦਾਸੀ,#ਜਾਨਹੈਂ ਨ ਬਾਤੰ, ਅਧਿਕ ਅਗ੍ਯਾਤੰ,#ਅੰਤ ਨਰਕ ਕਰ ਬਾਸੀ. (ਕਲਕੀ)

सं. चतुष्पदी सामान्य करके चार पदां वाले छंद दी इह संग्या है. विशेस करके इॱक छंद दा रूप है- चार चरण, प्रति चरण ३० मात्रा, पहिला विश्राम १०. पुर, दूजा ८. पुर, तीजा १२.पुर, अंत इॱक सगण इॱक गुरु. इस दा नाम "चवपैया" अथवा "चौपैया" भी है.#उदाहरण-#जपहैं न भवानी, अकथ कहानी,#पापकरम रति ऐसे,#मानहैं न देवं, अलख अभेवं,#दुरक्रित मुनिवर जैसे,#चीनहैं न बातं, परत्रिय रातं,#धरम न करम उदासी,#जानहैं न बातं, अधिक अग्यातं,#अंत नरक कर बासी. (कलकी)

You Might Interested In: