ਦਕ੍ਸ਼੍‍, ਦਕ੍ਸ਼੍‍

dhaksh‍, dhaksh‍दक्श्‍, दक्श्‍

ਸੰ. दक्ष. ਧਾ- ਚਤੁਰ ਹੋਣਾ, ਯੋਗ੍ਯ ਹੋਣਾ, ਵਧਣਾ, ਬਲਵਾਨ ਹੋਣਾ। ੨. ਵਿ- ਚਤੁਰ. ਦਾਨਾ। ੩. ਸੰਗ੍ਯਾ- ਇੱਕ ਪ੍ਰਜਾਪਤਿ ਦੇਵਤਾ, ਜਿਸ ਦਾ ਜਿਕਰ ਰਿਗਵੇਦ ਵਿੱਚ ਭੀ ਹੈ. ਗਰੁੜਪੁਰਾਣ ਅਨੁਸਾਰ ਬ੍ਰਹਮਾ ਦੇ ਸੱਜੇ ਅੰਗੂਠੇ ਵਿੱਚੋਂ ਦਕ੍ਸ਼੍‍ ਅਤੇ ਖੱਬੇ ਵਿੱਚੋਂ ਦਕ੍ਸ਼੍‍ ਦੀ ਇਸਤ੍ਰੀ ਪੈਦਾ ਹੋਈ. ਭਾਗਵਤ ਵਿੱਚ ਦਕ੍ਸ਼੍‍ ਬ੍ਰਹਮਾ ਦਾ ਮਾਨਸ ਪੁਤ੍ਰ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਇਸਤ੍ਰੀ ਮਨੁ ਦੀ ਪੁਤ੍ਰੀ ਪ੍ਰਸੂਤਿ ਹੈ. ਵਿਸਨੁਪੁਰਾਣ ਅਤੇ ਮਹਾਭਾਰਤ ਅਨੁਸਾਰ ਪ੍ਰਜਾਪਤਿ ਪ੍ਰਚੇਤਾ ਦਾ ਪੁਤ੍ਰ ਦਕ੍ਸ਼੍‍ ਹੈ. ਇਸ ਗੱਲ ਵਿੱਚ ਸਭ ਇੱਕਮਤ ਹਨ ਕਿ ਦਕ੍ਸ਼੍‍ ਸੰਸਾਰਰਚਨਾ ਦਾ ਵਡਾ ਸਹਾਇਕ ਸੀ. ਇਸ ਨੇ ਬਹੁਤ ਕੰਨ੍ਯਾ ਉਤਪੰਨ ਕੀਤੀਆਂ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਦਸ ਧਰਮਰਾਜ ਨੂੰ, ਤੇਰਾਂ ਕਸ਼੍ਯਪ ਨੂੰ, ਸਤਾਈ ਚੰਦ੍ਰਮਾ ਨੂੰ ਅਤੇ ਇੱਕ (ਸਤੀ) ਸ਼ਿਵ ਨੂੰ ਵਿਆਹੀ. ਸ਼ਿਵ ਨੇ ਦਕ੍ਸ਼੍‍ ਦਾ ਸਿਰ ਵੱਢਕੇ ਬਕਰੇ ਦਾ ਸਿਰ ਧੜ ਉੱਤੇ ਜੜ ਦਿੱਤੇ ਸੀ. ਦੇਖੋ, ਸਤੀ ਅਤੇ ਗਾਲ੍ਹ ਬਜਾਨਾ। ੪. ਮੁਰਗਾ. ਕੁੱਕੜ। ੫. ਸ਼ਿਵ ਦੀ ਸਵਾਰੀ ਦਾ ਬੈਲ। ੬. ਸ਼ਿਵ। ੭. ਵਿਸਨੁ। ੮. ਬਲ. ਤ਼ਾਕ਼ਤ। ੯. ਵੀਰਯ. ਮਣੀ। ੧੦. ਵਿ- ਸੱਜਾ.

सं. दक्ष. धा- चतुर होणा, योग्य होणा, वधणा, बलवान होणा। २. वि- चतुर. दाना। ३. संग्या- इॱक प्रजापति देवता, जिस दा जिकर रिगवेद विॱच भी है. गरुड़पुराण अनुसार ब्रहमा दे सॱजे अंगूठे विॱचों दक्श्‍ अते खॱबे विॱचों दक्श्‍ दी इसत्री पैदा होई. भागवत विॱच दक्श्‍ ब्रहमा दा मानस पुत्र है अते उस दी इसत्री मनु दी पुत्री प्रसूति है. विसनुपुराण अते महाभारत अनुसार प्रजापति प्रचेता दा पुत्र दक्श्‍ है. इस गॱल विॱच सभ इॱकमत हन कि दक्श्‍ संसाररचना दा वडा सहाइक सी. इस ने बहुत कंन्या उतपंन कीतीआं, जिन्हां विॱचों दस धरमराजनूं, तेरां कश्यप नूं, सताई चंद्रमा नूं अते इॱक (सती) शिव नूं विआही. शिव ने दक्श्‍ दा सिर वॱढके बकरे दा सिर धड़ उॱते जड़ दिॱते सी. देखो, सती अते गाल्ह बजाना। ४. मुरगा. कुॱकड़। ५. शिव दी सवारी दा बैल। ६. शिव। ७. विसनु। ८. बल. त़ाक़त। ९. वीरय. मणी। १०. वि- सॱजा.

You Might Interested In: