ਤਾਰਕ

tārakaतारक


ਸੰ. ਸੰਗ੍ਯਾ- ਤਾਰਾ. ਨਕ੍ਸ਼੍‍ਤ੍ਰ। ੨. ਅੱਖ ਦੀ ਪੁਤਲੀ। ੩. ਇੱਕ ਦੈਤ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਸ਼ਿਵ ਦੇ ਪੁਤ੍ਰ ਕਾਰਤਿਕੇਯ ਨੇ ਮਾਰਿਆ। ੪. ਇੱਕ ਦੈਤ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਵਿਸਨੁ ਨੇ ਇੰਦ੍ਰ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਲਈ ਮਾਰਿਆ। ੫. ਹਿੰਦੂਆਂ ਦੇ ਨਿਸ਼ਚੇ ਅਨੁਸਾਰ ਕਾਸ਼ੀ ਵਿੱਚ ਮਰਨ ਲੱਗੇ ਪ੍ਰਾਣੀ ਨੂੰ ਸ਼ਿਵ ਦਾ ਕੰਨ ਵਿੱਚ ਸੁਣਾਇਆ "ਰਾਮਤਾਰਕ" ਮੰਤ੍ਰ (ਰਾਂ ਰਾਮਾਯ ਨਮਃ). ੬. ਜਹਾਜ਼. ਬੇੜਾ. ਤੁਲਹਾ। ੭. ਮਲਾਹ. ਕਰਨਧਾਰ. "ਰਾਮ ਨਾਮੁ ਸਭ ਜਗ ਕਾ ਤਾਰਕ." (ਕਾਨ ਅਃ ਮਃ ੪) ੮. ਵਿ- ਤਾਰਨ ਵਾਲਾ। ੯. ਅ਼. [تارک] ਤਾਰਿਕ. ਤਰਕ ਕਰਨ ਵਾਲਾ. ਤ੍ਯਾਗੀ. "ਤਾਰਕ ਹਨਐ ਜਿਮ ਡਾਰਤ ਲੱਖਾਂ." (ਕ੍ਰਿਸਨਾਵ) ਲੱਖਾਂ ਰੁਪਯਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਟ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ੧੦. ਇੱਕ ਛੰਦ. ਦਸਮਗ੍ਰੰਥ ਵਿੱਚ ਇਹ "ਅਸਤਾ" ਅਤੇ "ਤੋਟਕ" ਦਾ ਹੀ ਨਾਮਾਂਤਰ ਹੈ. ਲੱਛਣ- ਚਾਰ ਚਰਣ, ਪ੍ਰਤਿ ਚਰਣ ਚਾਰ ਸਗਣ. , , , .#ਉਦਾਹਰਣ-#ਕਲਕੀ ਅਵਤਾਰ ਰਿਸਾਵਹਿਂਗੇ#ਭਟ ਓਘ ਪ੍ਰਯੋਘ ਗਿਰਾਵਹਿਂਗੇ. ××× (ਕਲਕੀ)#(ਅ) ਪਿੰਗਲ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਚਾਰ ਸਗਣਾਂ ਦੇ ਅੰਤ ਇੱਕ ਗੁਰੁ ਲਾਉਣ ਤੋਂ "ਤਾਰਕ" ਹੁੰਦਾ ਹੈ. ਦਸਮਗ੍ਰੰਥ ਵਿੱਚ ਇਸ ਭੇਦ ਦਾ ਨਾਮ "ਤਾਰਕਾ" ਹੈ. ਦੇਖੋ, ਤਾਰਕਾ ੩.


सं. संग्या- तारा. नक्श्‍त्र। २. अॱख दी पुतली। ३. इॱक दैत, जिस नूं शिव दे पुत्र कारतिकेय ने मारिआ। ४. इॱक दैत, जिस नूं विसनु ने इंद्र दी सहाइता लई मारिआ। ५. हिंदूआं दे निशचे अनुसार काशी विॱच मरन लॱगे प्राणी नूं शिव दा कंन विॱच सुणाइआ "रामतारक" मंत्र (रां रामाय नमः). ६. जहाज़. बेड़ा. तुलहा। ७. मलाह. करनधार. "राम नामु सभ जग का तारक." (कान अः मः ४) ८. वि- तारन वाला। ९. अ़. [تارک] तारिक. तरक करनवाला. त्यागी. "तारक हनऐ जिम डारत लॱखां." (क्रिसनाव) लॱखां रुपयां नूं सिॱट दिंदा है। १०. इॱक छंद. दसमग्रंथ विॱच इह "असता" अते "तोटक" दा ही नामांतर है. लॱछण- चार चरण, प्रति चरण चार सगण. , , , .#उदाहरण-#कलकी अवतार रिसावहिंगे#भट ओघ प्रयोघ गिरावहिंगे. ××× (कलकी)#(अ) पिंगल ग्रंथां विॱच चार सगणां दे अंत इॱक गुरु लाउण तों "तारक" हुंदा है. दसमग्रंथ विॱच इस भेद दा नाम "तारका" है. देखो, तारका ३.